Metody pomiaru ciśnienia krwi - uwagi praktyczne

Pierwszy opisany pomiar ciśnienia krwi pochodzi z 1773 r. Stephen Hales wprowadził do tętnicy konia miedzianą rurkę stwierdzając, że krew wypełnia ją do różnej wysokości w zależności od położenia, czynności oddechowej i ruchów zwierzęcia. Był to zatem jednocześnie pierwszy pomiar ciśnienia i pierwsza obserwacja jego zmienności. Rzeczywisty postęp przyniosły metody pośrednie pomiaru ciśnienia, datujące się od II połowy XIX wieku. Powstawały wówczas kolejne wersje sfigmomanometru, dzięki którym można było rejestrować wartości ciśnienia skurczowego. Jednak dopiero mankiet połączony z aparatem rtęciowym, skonstruowany przez Riva-Rocci w 1896 r. znalazł zastosowanie kliniczne. Jego pełne wykorzystanie stało się możliwe po opisaniu w 1905 r. przez rosyjskiego lekarza Mikołaja Korotkowa tonów występujących w czasie osłuchiwania tętnicy promieniowej przy stopniowym zwalnianiu ucisku. Metoda ta pozwoliła oznaczać zarówno skurczowe, jak i rozkurczowe ciśnienie krwi i do dzisiaj stanowi standard – zarówno w codziennej praktyce, jak i w badaniach naukowych.






Następnych kilkadziesiąt lat nie przyniosło nowych rozwiązań technicznych. Dopiero w latach 60. XX w. wprowadzono metody monitorowania ciśnienia, które pozwoliły na nowe spojrzenie na diagnostykę i leczenie nadciśnienia. Metody te polegają bądź na inwazyjnym ciągłym pomiarze, bądź na automatycznym pośrednim nieciągłym zapisie ciśnienia krwi. Automatyczna rejestracja ciśnienia od lat 80. XX w. ulega stałemu rozwojowi i staje się stopniowo wiodącą metodą diagnostyczną, badawczą i kontrolującą skuteczność terapii nadciśnienia. Ciągłe pomiary metodą krwawą nie znajdują szerszego zastosowania ze względu na swą inwazyjność, a ciągłe pomiary nieinwazyjne – Finapres i Portapres – są ograniczone wysokimi kosztami i możliwościami technicznymi aparatury.



Tradycyjny pomiar
ciśnienia krwi


Pomimo wprowadzenia automatycznych całodobowych oraz ciągłych nieinwazyjnych metod pomiaru, tradycyjny pomiar ciśnienia stanowi nadal podstawę diagnostyki nadciśnienia tętniczego. Stanowi o tym jego dostępność i możliwość szerokiego stosowania – zarówno w codziennej praktyce, jak i w badaniach epidemiologicznych, dużych badaniach klinicznych oraz w ocenie leczenia hipotensyjnego. Na podstawie wyników pomiarów tradycyjnych, we wszystkich publikowanych zaleceniach, ustalony jest podział wartości...


Pełna treść artykułu...