Między neuroróżnorodnością a terapią. O znaczeniu dokonywania świadomego i odpowiedzialnego wyboru metod wsparcia osób ze spektrum autyzmu

W ostatnich latach jesteśmy świadkami zmian społecznych w zakresie postrzegania zaburzeń rozwoju czy odmiennych trajektorii neurorozwojowych, takich jak spektrum autyzmu. Wiele ruchów społecznych, ale i wielu naukowców silnie akcentuje perspektywę neuroróżnorodności jako zwyczajnego zróżnicowania tempa i sposobu rozwoju człowieka, ze wszystkimi tego behawioralnymi (w tym psychicznymi) konsekwencjami [1]. Coraz silniej słyszalne są głosy o konieczności zmiany przyjmowanej dotąd „zmedykalizowanej” perspektywy: od podejmowania próby „leczenia” osób rozwijających się i zachowujących się w sposób odmienny od typowego do zaakceptowania faktu, że różni ludzie rozwijają się i zachowują inaczej, i przekonania, że zmian należy dokonać w zakresie warunków społecznych ich funkcjonowania [2]. Dzięki temu od najwcześniejszych lat życia osoby te mogłyby rozwijać się i funkcjonować w społeczeństwie w zgodzie ze swoim profilem neurorozwojowym. Takie podejście jest co do zasady słuszne, głęboko humanistyczne, nacechowane empatią i duchem tolerancji oraz wzajemnej akceptacji i wydaje się adekwatnym kierunkiem ewolucji społecznej ludzkości...

In recent years, we have witnessed significant social changes in the perception of developmental disorders and diverse neurodevelopmental trajectories, such as the autism spectrum. Many social movements and researchers strongly emphasize the perspective of neurodiversity as ordinary diversity in the pace and manner of human development, with all its behavioral (including psychological) consequences [1]. Voices advocating for a shift from the previously “medicalized” perspective to accepting the fact that people develop and behave differently are becoming more prominent [2]. This perspective suggests modifying the social conditions in which they function. This shift would enable these individuals to develop and function in society in line with their neurodevelopmental profile from the earliest years of life. This approach is fundamentally correct, deeply humanistic, and is marked by empathy and a spirit of tolerance and mutual acceptance – seemingly an appropriate direction for the evolution of human society...