|
1/2025
vol. 11
abstract:
Miejsce leczenia skojarzonego opartego na rosuwastatynie (z kwasem acetylosalicylowym lub ezetymibem) w postępowaniu z pacjentami z wysokim oraz bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym w Polsce. Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego 2025
Maciej Banach
1, 2, 3, 4
,
Agata Bielecka-Dąbrowa
2, 6
,
Piotr Jankowski
9, 10
 ,
- Collegium Medicum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie, Polska
- Zakład Kardiologii Prewencyjnej i Lipidologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Polska
- Ciccarone Center for the Prevention of Cardiovascular Disease, Johns Hopkins University School of Medicine, Baltimore, MD, USA
- Liverpool Centre for Cardiovascular Science (LCCS), Liverpool, UK
- Oddział Chorób Wewnętrznych i Farmakologii Klinicznej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Polska
- Klinika Kardiologii i Wad Wrodzonych Dorosłych, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi, Polska
- Klinika Kardiologii, Instytut Nauk Medycznych, Uniwersytet Opolski, Polska
- I Katedra i Klinika Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Polska
- Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Gerontokardiologii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa, Polska
- Zakład Epidemiologii i Promocji Zdrowia, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa, Polska
- Zakład Medycyny Rodzinnej i Zdrowia Publicznego, Collegium Medicum Uniwersytetu Opolskiego, Polska
- Katedra Kardiologii i Chorób Wewnętrznych, Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
- I Oddział Kardiologii i Angiologii, Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu, Polska
- Katedra i Klinika Kardiologii i Elektroterapii, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
- Katedra Chorób Cywilizacyjnych, Instytut Nauk Medycznych, Collegium Medicum Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
w Warszawie, Polska
- Katedra Medycyny Rodzinnej, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Polska
- Klinika Kardiologii, Państwowy Instytut Medyczny MSWiA, Warszawa, Polska
Online publish date: 2025/03/05
Zaburzenia lipidowe – rzut oka na czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego o największym znaczeniu prewencyjnym
Główną przyczyną zgonów na świecie są choroby układu krążenia, wśród których szczególną rolę odgrywają schorzenia o podłożu miażdżycowym (atherosclerotic cardiovascular disease – ASCVD). W 2019 r. ASCVD były przyczyną ponad 2/3 zgonów związanych z chorobami układu krążenia ogółem: choroba tętnic wieńcowych (coronary artery disease – CAD) – 49,2%, udar niedokrwienny mózgu – 17,7%, choroba tętnic obwodowych (peripheral artery disease – PAD) – 0,4% [1]. Od wielu lat niezmiennie do głównych czynników ryzyka ASCVD, niezależnie od płci, należą nadciśnienie tętnicze, niewłaściwe nawyki żywieniowe i zaburzenia lipidowe, w tym podwyższone stężenie cholesterolu frakcji LDL (low-density lipoprotein cholesterol – LDL-C) [1–3]. W trakcie kongresu American College of Cardiology (ACC) w 2024 r. przedstawiono wyniki badań wskazujących, że ponad 88% przypadków CAD, będącej główną przyczyną zgonów na świecie, ma związek z niewłaściwie kontrolowanymi czynnikami ryzyka [4]. W ciągu ostatnich trzech dekad globalne obciążenie CAD stale się zwiększało, równolegle z eskalacją czynników ryzyka [4].
Związek między stężeniem LDL-C a ryzykiem ASCVD zależy od stopnia zwiększenia stężenia LDL-C i czasu trwania ekspozycji na to podwyższone stężenie (tzw. cholesterol-years) [2]. Teoretyczny skumulowany próg narażenia na LDL-C, przy którym bardziej prawdopodobne jest wystąpienie ACS, ustalono na ok. 8000 mg/dl-lat. Taki próg jest osiągany w różnym wieku w zależności od indywidualnych stężeń LDL-C i czasu trwania narażenia [5]. Na przykład szacowany wiek wystąpienia ostrego zespołu wieńcowego (acute coronary syndrome – ACS) u pacjentów ze stężeniem LDL-C 200 mg/dl, 125 mg/dl i 80 mg/dl wynosi, odpowiednio, ok. 40, 60 i 100 lat [5, 6]. Dlatego u pacjentów z nieleczoną heterozygotyczną hipercholesterolemią rodzinną (heterozygous familial hypercholesterolemia – HeFH) lub hipercholesterolemią związaną ze stylem życia (cywilizacyjną), z wysokim wyjściowo LDL-C średni wiek wystąpienia ACS wynosi, odpowiednio, 40–45 i 55–60 lat, a w populacji ogólnej 70–75 lat [5]. Warto podkreślić, że ryzyko wystąpienia ACS zależy od skumulowanej ekspozycji na LDL-C w zależności od okresu w życiu, kiedy się ona rozpoczęła. Taka sama skumulowana ekspozycja u osoby młodszej jest związana z wyższym ryzykiem ACS niż u osoby starszej [7]. Ma to kluczowe znaczenie, ponieważ zaburzenia lipidowe...
View
full text...
|
|
