Migotanie przedsionków – wybór strategii: utrzymanie rytmu zatokowego czy kontrola częstości pracy komór?

Od kilku lat z coraz większą uwagą analizujemy jedną z poważniejszych epidemii w kardiologii, jaką jest migotanie przedsionków (atrial fibrillation – AF). Z analiz tych wynika przede wszystkim to, że wzrost częstości występowania tej arytmii nie wynika wprost ze starzenia się społeczeństw, ale z częstszego występowania czynników i chorób jej sprzyjających, tj. nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca, cukrzycy, zespołu metabolicznego, zaburzeń lipidowych, otyłości z bezdechem nocnym oraz, o czym warto pamiętać, nadużywania alkoholu – czynnik ryzyka AF, który przez wielu kardiologów jest traktowany jako element ochrony przed chorobą niedokrwienną serca (ChNS).

Problem występowania AF narasta w tempie, które działa na wyobraźnię nie tylko lekarzy praktyków, ale także towarzystw zajmujących się problemami chorób serca – epidemiologia występowania AF to ponad 5 mln chorych w Stanach Zjednoczonych, a w perspektywie kilku następnych dekad przewiduje się 2–3-krotny wzrost liczby pacjentów z AF, w przypadku Stanów Zjednoczonych to 12–15 mln w roku 2050. Stąd też oczekiwane nowe wytyczne dotyczące postępowania w AF, które ukazały się w European Heart Journal (2010; 31: 2369) – ważne, lecz także, przynajmniej dla mnie, rozczarowujące.

Pierwszą nową propozycją jest podział AF. Do tej pory ja sam posługiwałem się podziałem zaproponowanym w 1998 r. przez R. Campbella:

• AF napadowe, które ustępuje samoistnie i trwa nie dłużej niż 24 godz. (w modyfikacji podziału wg S. Levy’ego może trwać i ustąpić do 7 dni),

• AF przetrwałe, nie ustępuje samoistnie, trwa dłużej niż 24 godz. (7 dni) i wymaga decyzji, czy staramy się o powrót rytmu zatokowego (kardiowersja elektryczna i/lub farmakologiczna) czy pozostawiamy AF i kontrolujemy częstość pracy komór serca?

• AF przetrwałe – z oceny klinicznej (pomocne echo) wynika, że powrót rytmu zatokowego i utrzymanie tego rytmu jest ryzykowne lub niemożliwe.

Z różnych propozycji i prób klasyfikacji warto jeszcze przytoczyć „po raz pierwszy wykryte” oraz „samoistne AF” – u osób < 60. roku życia, bez klinicznych i echokardiograficznych cech chorób układu krążenia (bez nadciśnienia tętniczego), bez choroby płuc – chorzy z „samoistnym AF” dobrze rokują i nie wymagają profilaktyki powikłań zakrzepowych.

Od dawna uważałem, że kategoria „AF wykryte po raz pierwszy” nie wnosi szczególnych wartości, bo przecież...


Pełna treść artykułu...