Mitralna wada serca w praktyce lekarza rodzinnego. Kiedy operować?

Wady zastawki mitralnej do niedawna jeszcze tak częste, obecnie coraz rzadziej spotyka się w codziennej praktyce lekarskiej. Skuteczna profilaktyka choroby reumatycznej u dzieci istotnie wpłynęła na zmianę etiologii wad. Pojęcie wady obejmuje jednostki o różnej patofizjologii, będące następstwem zarówno zmian organicznych na zastawce, jak i czynnościowych. To determinuje objawy kliniczne i przebieg choroby, które zależą także od tego, czy przeważa zwężenie ujścia czy niedomykalność.





Zwężenie zastawki
dwudzielnej
(stenoza mitralna)


Głównym czynnikiem etiologicznym stenozy mitralnej (SM) jest choroba reumatyczna. Wrodzona stenoza zdarza się rzadko, głównie u dzieci [1]. U osób starszych może się rozwinąć w następstwie rozległych zwapnień pierścienia mitralnego. Proces reumatyczny prowadzi do zgrubienia, zwłóknień i zwapnień płatków, sklejania spoideł, zmian włóknistych w aparacie podzastawkowym, a w konsekwencji do zmniejszenia powierzchni ujścia mitralnego. W następstwie dochodzi do utrudnienia napływu krwi do lewej komory z pojawieniem się rozkurczowego gradientu ciśnień i wzrostem ciśnienia w krążeniu płucnym. Prawidłowe pole ujścia mitralnego wynosi 4,0–5,0 cm². Zmniejszenie pola do 2,5 cm² przebiega jeszcze bezobjawowo zarówno w spoczynku, jak i w czasie wysiłku. Jest to tzw. zwężenie słuchawkowe. Pacjenci z polem 1,5–2,0 cm² często jeszcze nie mają objawów w spoczynku.

Objawy kliniczne i stopień zaburzeń hemodynamicznych jest proporcjonalny do wielkości ujścia. Im ujście węższe, tym są one bardziej nasilone. Należy jednak podkreślić, że zarówno tolerancja wady, jak i obecność objawów może wykazywać indywidualne różnice. Chorych z SM można podzielić na IV klasy czynnościowe:

- do I klasy czynnościowej zalicza się chorych asymptomatycznych, u których powierzchnia ujścia wynosi ok. 2,5 cm²;

- do klasy II należą chorzy o powierzchni ujścia 1,5–2,0 cm². Nie mają objawów w spoczynku, jednak ich wydolność wysiłkowa jest już znacznie ograniczona i średni, a czasem już niewielki wysiłek, stres, emocja prowadzą do wzrostu ciśnienia w lewym przedsionku i wywołują duszność;

- do klasy III – powierzchnia ujścia 1,0–1,5 cm² – zaliczani są chorzy niezdolni do niewielkiego wysiłku. Objawy (duszność, astma sercowa, krwioplucia)...


View full text...