Mnogie pierwotne nowotwory w obrębie głowy i szyi - podłoże genetyczne

Bardzo ważną rolę w rozwoju nowotworów regionu głowy i szyi ma rozsiany charakter zmian genetycznych w płaszczyznowo zmienionej błonie śluzowej oraz osobnicza wrażliwość na czynniki kancerogenne. Podłoże genetyczne złożonego procesu kancerogenezy ma szczególne znaczenie w przypadku nowotworów mnogich, czyli u chorych, u których dochodzi do rozwoju kolejnego ogniska nowotworowego (multiple primary malignancies, second primary tumors – SPT). Autorzy przedstawiają współczesną definicję mnogich pierwotnych nowotworów złośliwych, podaną przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (International Agency for Research on Cancer – IARC), epidemiologię SPT regionu głowy i szyi oraz główne czynniki ryzyka. Szeroko omówiono, na podstawie najnowszych doniesień literatury, teorię kancerogenezy płaszczyznowej Slaughtera, teorię migracji komórek nowotworowych Sidranskiego oraz metody determinowania klonalności dwóch nowotworów. Bardzo ważną rolę odgrywa osobnicza wrażliwość (host factor) na czynniki kancerogenne. Wrażliwość na mutageny jest jednym z wewnętrznych, indywidualnych biomarkerów i wiąże się z pewną predyspozycją genetyczną do rozwoju nowotworu u poszczególnych osób, co ma szczególne znaczenie w przypadku SPT. Dzięki postępom genetyki, biologii molekularnej, immunologii i farmakologii, które doprowadziły do poznania mechanizmów kancerogenezy i stworzenia celowanych leków, leczenie wzbogacone zostało o nowe opcje terapeutyczne. Obok chirurgii, radioterapii i chemioterapii, leczących już rozwinięty nowotwór, wyłoniły się pewne obiecujące kierunki zapobiegania powstawaniu nowotworów – chemoprewencja, która w przyszłości może doprowadzić do mniejszej zapadalności na SPT.

The genetic changes in condemned mucosa of upper aerodigestve tract and personal succeptibility for cancerogens have the impact of great importance for development of head and neck cancer. The genetic bacground of multistep cancerogenesis proces has the crucial role in multiple primary malignancies, i. e. in patients who develop second primary tumor (SPT). The authors present the contemporary definition of multiple primary tumors according to International Agency for Research on Cancer-IARC, the epidemiological data of SPT and established risk factors. The field cancerogenesis theory given by Slaughter, neoplastic cell migration theory proposed by Sidranski and methods of determinating the clonality are widely discussed and revieved from current literature. We underlined the „host factor”; the individual succeptibility for toxic agents. Mutagen sensitivity is one of intrinsic, individual biomarkers and is strictly connected with genetic predysposition to cancer development, wchih is extremly important in SPT patients. According to genetics, molecular biology and immunology progresses which lead to better undrstanding of cancerogenesis mechanisms, the treatmnent possibilities are much more wider, as well as the promissing directions in cancer prevention are shown. Chemoprevention may play an important role in decreasing the rate head and neck SPT development.