Morfologia i immunocharakterystyka raka piersi w świetle nowych poglądów na temat karcinogenezy

1. Budowa i rozwój gruczołu piersiowego¹

1.1. Budowa prawidłowego gruczołu piersiowego i charakterystyka immunofenotypowa jego komórek



Prawidłowy gruczoł piersiowy zbudowany jest z 15–25 płatów (lobes, segments), oddzielonych przegrodami z tkanki łącznej włóknistej i tłuszczowej. Każdy płat piersi ma włas­ny przewód wyprowadzający, zwany przewodem mlecznym, inaczej zbiorczym (collecting duct), który przed ujściem w obrębie brodawki rozszerza się, tworząc zatokę mleczną (lactiferous sinus). Przewód mleczny przechodzi w przewód segmentalny (segmental duct), a następnie rozgałęzia się kolejno w przewody subsegmentalne i końcowe (terminal duct). W obrębie przewodu końcowego wyróżnia się część bliższą, tj. przewód zewnątrzzrazikowy (pojedynczy przewód opuszczający zrazik – extralobular terminal duct), oraz część dalszą, tj. wewnątrzzrazikową (intralobular segment of ter- minal duct), do której uchodzą ślepo zakończone przewodziki (ductules), zwane również

pęcherzykami wydzielniczymi (ryc. 1.).

Końcowy przewód zewnątrzzrazikowy wraz z przewodem śródzrazikowym i uchodzącymi do niego pęcherzykami wydzielniczymi stanowi podstawową jednostkę czynnościową gruczołu, zwaną jednostką przewodowo-zrazikową (terminal duct lobular unit – TDLU) [1–3].

W prawidłowym gruczole piersiowym ściana zarówno przewodów, jak i pęcherzyków wydzielniczych (przewodzików) zbudowana jest z dwóch warstw komórek: wewnętrznej z jednowarstwowego nabłonka gruczołowego, walcowatego lub sześciennego (inner luminal cells) i zewnętrznej (warstwa podstawna) z komórek mioepitelialnych. Te dwie warstwy komórek można rozróżnić na podstawie ich lokalizacji oraz ekspresji markerów immunohistochemicznych. Ekspresja cytokeratyn: 8, 18, 19, białka MUC1, integryny a6, Bcl2, GATA3 i Ep-CAM (epithelial cell adhesion molecule)2 jest charakterystyczna dla komórek „luminalnych” [4], a ekspresja cytokeratyn: 5, 6, 14, aktyny, aktyny gładkomięśniowej (SMA), białka P63, maspiny, kadheryny P, białka S100 [5, 6], a także antygenu CD10 (CALLA) i integryny b4 [7] pozwala na zidentyfikowanie komórek mioepitelialnych (szczegółowe dane na temat ekspresji cytokeratyn – patrz podrozdział 1.3).

Badania Petersena i wsp. [8] sugerują, że – oprócz komórek gruczołowych i mioepitelialnych – w gruczole piersiowym stwierdza się również komórki pośrednie, odgrywające najprawdopodobniej rolę komórek macierzystych, które...


Pełna treść artykułu...