Mukowiscydoza wieku rozwojowego

Mukowiscydoza (CF – cystic fibrosis) jest najczęstszą, genetycznie uwarunkowaną, śmiertelną chorobą rasy kaukaskiej, zależną od mutacji pojedynczego genu. Dziedziczy się w sposób autosomalny, recesywny. Częstość występowania tej choroby wśród ludzi białych określa się na 1:2 000–1:4 000.








Epidemiologia i patogeneza


Gen dla CF zlokalizowano na ramieniu długim chromosomu 7 w 1985 r., a w 1989 r. poznano dokładnie jego strukturę. Koduje on białko zwane CFTR (cystic fibrosis transmembrane conductance regulator), które u zdrowych osobników pełni funkcję kanału chlorkowego zlokalizowanego w błonie szczytowej komórek nabłonkowych, wpływając również na transport innych jonów, m.in. sodowego. Szeroka obecność białka CFTR – nabłonek dróg oddechowych, przewodów trzustkowych, przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, gruczołów potowych, układu rozrodczego – tłumaczy dlaczego CF jest chorobą ogólnoustrojową, wieloukładową, z wielonarządową ekspresją. Ponieważ zaburzenia obejmują na ogół wszystkie gruczoły egzokrynne (największa ekspresja dotyczy trzustki i gruczołów zlokalizowanych w drogach oddechowych), inna nazwa dla tej choroby to panegzokrynopatia. Następstwem mutacji genu CFTR jest zmniejszona sekrecja jonu Cl^– z komórek i nadmierna absorpcja jonu Na⁺ do komórek, co powoduje zmiany w składzie jonów w świetle przewodów wydzielniczych (upośledzony klirens śluzowo-rzęskowy i mniej efektywna fagocytoza w drogach oddechowych) oraz prowadzi do powstania gęstego, lepkiego śluzu obturującego światło oskrzeli. W następstwie rozwija się przewlekłe zakażenie bakteryjne (Haemophilus influenzae, Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa – szczególnie typ śluzowy, Burkholderia cepacia ) stymulujące lokalną odpowiedź zapalną, która nie tylko nie wygasza infekcji, ale na skutek znacznego nadmiaru czynników prozapalnych i zaburzonej równowagi między proteazami (nadmiar) a antyproteazami, sama przez się jest głównym czynnikiem uszkadzającym płuca. Niewydolność egzokrynna trzustki dotyczy ponad 90 proc. pacjentów z CF. Spowodowana jest obecnością gęstej wydzieliny, która blokuje przewody trzustkowe, doprowadzając wtórnie do uszkodzenia tkanki gruczołowej. Następstwem jest niedobór trzustkowych soków trawiennych – zarówno enzymów, jak i dwuwęglanów. Brak odpowiedniej...


Pełna treść artykułu...