NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
Do jakich wartości powinniśmy obniżać ciśnienie krwi? Zjawisko krzywej J. Krajobraz po publikacji badania ACCORD BP

Wprowadzenie
Po ogłoszeniu wytycznych Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (European Society of Hypertension, ESH) z 15 października 2009 r. [1] rozgorzała dyskusja na temat docelowych wartości ciśnienia tętniczego oraz potencjalnych konsekwencji obniżania ciśnienia do niskich wartości w po­szcze­gólnych grupach chorych [2]. Po raz pierwszy w tych zaleceniach otwarcie poruszono kwestię tzw. krzywej J (lub krzywej U) i implikacji klinicznych wynikających z tego zjawiska [1–3]. Wynikało to z opublikowania kilku ważnych badań oraz analiz post hoc dotyczących intensywnego obniżania ciśnienia krwi w grupach wysokiego ryzyka [4–8]. Dane te podważają dotychczasowe przekonanie, że u pa­cjentów obciążonych ryzykiem sercowo-naczyniowym obniżanie skurczowego ciśnienia krwi (systolic blood pressure, SBP) do wartości poniżej 120–125 mm Hg oraz ciśnienia rozkurczowego (disatolic blood pressure, DBP) poniżej 70–75 mm Hg wiąże się z dalszą redukcją liczby incydentów sercowo-naczyniowych, przeciwnie – wskazują na ryzyko wzrostu częstości występowania niekorzystnych zdarzeń sercowych [1–8].
Coraz częściej stawiane jest pytanie, czy ciśnienie tętnicze nie jest obniżane zbyt intensywnie, co może prowadzić do hipoperfuzji ważnych narządów ciała, a tym samym istotnie zwiększać ryzyko sercowo-naczyniowe [2–7]. Wciąż jednak jest wiele wątpliwości, zarówno co do potencjalnych mechanizmów prowadzących do tego zjawiska, jak również odnośnie do grup pacjentów, którzy mogą być najbardziej narażeni na jego wystąpienie [1–3].

Kilka słów o genezie teorii krzywej J
Dyskusje dotyczące teorii krzywej J trwają już od ponad 30 lat. Zapoczątkował je dr Stewart, który w 1979 r. przedstawił wyniki badań przeprowadzonych w grupie 169 pacjentów z ciężkim nadciśnieniem tętniczym. Względne ryzyko zawału serca było ponad 5-krotnie większe u pacjentów, u których uzyskano redukcję DBP poniżej 90 mm Hg, w porównaniu z grupą chorych z DBP w zakresie 100–109 mm Hg [9]. Kolejne badania, opublikowane w latach 80., potwierdziły te wyniki [10]. Dokładna analiza danych doprowadziła badaczy do wniosku, że redukcja ciśnienia tętniczego poniżej pewnego poziomu może spowodować wzrost ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych (podobnie jak nadmierny wzrost ciśnienia krwi), a zależność ta przyjmuje charakterystyczny kształt krzywej J (lub rzadziej krzywej U) (ryc. 1. i 2.).
W tym okresie pojawiły się także...


View full text...