Nadciśnienie tętnicze i przewlekła choroba nerek – dobór leku i redukcja albuminurii jako cel terapeutyczny

Przewlekła choroba nerek (PChN) dotyczy 10–15% populacji krajów rozwiniętych, co oznacza ponad 4,5 mln osób w Polsce [1]. Definiowana jest jako utrzymujące się przez co najmniej 3 miesiące zaburzenie czynności nerek z obniżeniem przesączania kłębuszkowego (glomerular filtration rate – GFR) poniżej 60 ml/min/1,73 m2 lub niezależnie od GFR z obecnymi także ponad 3 miesiące cechami uszkodzenia nerek w postaci albuminurii ponad 30 mg/dobę, zaburzeń czynności cewek nerkowych, nieprawidłowości w osadzie moczu czy nieprawidłowości strukturalnych w badaniach obrazowych [2]. W praktyce klinicznej podstawą jest oznaczenie stężenia kreatyniny w surowicy i na tej podstawie wyliczenie (estymacja) przesączania kłębuszkowego (estimated glomerural filtration rate – eGFR) oraz ocena wydalania albumin z moczem.
Przed badaniem stężenia kreatyniny pacjent przez dobę nie powinien przyjmować pokarmów mięs­nych. Jeśli eGFR będzie poniżej 60 ml/min/1,73 m2, badanie warto powtórzyć po 2 tygodniach w celu wykluczenia gwałtownego i odwracalnego pogorszenia funkcji nerek. U pacjentów z dużą masą mięśniową eGFR może być zaniżone, a u pacjentów z małą masą mięśniową – sztucznie podwyższone. eGFR nie jest dobrym miernikiem funkcji nerek u dzieci i w diagnostyce ostrej niewydolności nerek. Do oceny albuminurii zwykle nie jest konieczna dobowa zbiórka moczu. Wystarczy określić stosunek stężenia albuminy do stężenia kreatyniny (albumin/creatinine ratio – ACR) w tej samej, dowolnej próbce moczu. Albuminurię wyraża się w mg albuminy na 1 g kreatyniny (lub na 1 mmol kreatyniny) w moczu. Wynik oceny ACR w przybliżeniu odpowiada dobowej utracie albumin w moczu – np. ACR 700 mg/g kreatyniny odpowiada wydalaniu ok. 700 mg albuminy na dobę. Dzięki temu unika się niedogodności i błędów związanych z dobową zbiórką moczu. Nieprawidłowy wynik w badaniu przygodnym powinien być zweryfikowany badaniem z porannej próbki moczu. Testy paskowe na obecność białka w badaniu ogólnym moczu nie mogą zastąpić oceny ACR w diagnostyce PChN.
Na podstawie oceny eGFR według KDIGO dzielimy PChN na pięć podstawowych stadiów. Od 2014 r. podział ten został poszerzony o kategorie w zależności od albuminurii: < 30 mg/g to albuminuria nieobecna lub łagodna, oznaczona jako A1, 30–300 mg/g to albuminuria umiarkowana, dawniej nazywana mikroalbuminurią, oznaczona jako A2, a > 300 mg/g to albuminuria ciężka, dawniej nazywana makroalbuminurią, oznaczona jako A3. Zespół nerczycowy najczęściej obserwujemy, kiedy...


View full text...