Nadciśnienie tętnicze współistniejące z otyłością

Ze względu na swoje rozpowszechnienie i konsekwencje dla zdrowia, otyłość stanowi istotny problem w skali ogólnoświatowej. Wiele badań epidemiologicznych
i klinicznych wykazało, że otyłość jest ważnym
czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego i często współistnieje z nadciśnieniem tętniczym.




Przed przystąpieniem do omówienia aspektów patogenetycznych, klinicznych i terapeutycznych warto przypomnieć pojęcia nadwagi i otyłości. W celu szczegółowej oceny tych stanów wprowadzone zostało pojęcie wskaźnika masy ciała (body mass index, BMI), oznaczającego stosunek masy ciała w kg do wysokości w m². Prawidłowy wskaźnik masy ciała powinien kształtować się poniżej 25, przy wskaźniku 25 i więcej rozpoznaje się nadwagę, a 30 i więcej – otyłość. Szczególne znaczenie przypisuje się tzw. otyłości brzusznej, która wiąże się z większą częstością zaburzeń metabolicznych, takich jak cukrzyca, dyslipidemia i inne. W warunkach prawidłowych obwód talii nie powinien przekraczać 88 cm u kobiet i 102 cm u mężczyzn. Dane epidemiologiczne uzyskane w ramach prowadzonych w Polsce badań PolMONICA wskazują, że ok. 80 proc. badanych osób z nadciśnieniem tętniczym ma nadwagę, w tym u ok. 70 proc. mężczyzn i 60 proc. kobiet można rozpoznać otyłość [30]. Odsetki te są znacznie większe niż u osób z prawidłowym ciśnieniem krwi. Wielu informacji na temat otyłości i jej związku z nadciśnieniem tętniczym dostarczyły wieloletnie badania prowadzone w ramach Framingham Heart Study w Stanach Zjednoczonych. Wyniki tych badań wskazują, że u 70 proc. mężczyzn i 61 proc. kobiet nadciśnienie tętnicze jest związane z nadmiarem tkanki tłuszczowej. Co więcej, przyrost masy ciała o 4,5 kg wiąże się ze średnim wzrostem skurczowego ciśnienia tętniczego o 4,5 mmHg [16]. Warto w tym miejscu dodać, że otyłość u dzieci także wiąże się z wyższymi wartościami ciśnienia tętniczego i jest jednym z ważniejszych czynników pozwalających przewidywać rozwój nadciśnienia w przyszłości [1, 12].

Należy też zwrócić uwagę na bardzo ważny aspekt praktyczny, jakim jest właściwie przeprowadzony pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Powszechnie używane mankiety mogą u osób otyłych ze zwiększonym obwodem ramienia wykazywać wyższe od rzeczywistych wartości ciśnienia krwi, co może prowadzić do nieuzasadnionego rozpoznania nadciśnienia tętniczego. Według ostatnich badań epidemiologicznych przeprowadzonych w Polsce, u...


Pełna treść artykułu...