Narkotyczne środki uzależniające i ich wpływ na układ nerwowy

Od najdawniejszych lat używano substancji – początkowo naturalnych – dla celowego wywoływania zmian świadomości i zachowania. W niektórych społecznościach zażywanie substancji wywołujących takie zmiany, ze względu na swój kulturowy/religijny charakter nie spotyka się z potępieniem społecznym; w większości krajów Europy i Ameryki Północnej zażywanie narkotycznych środków uzależniających jest społecznie potępiane i prawnie zakazane.








Ze zjawiskiem zażywania tych substancji wiąże się pojęcie zależności lekowej i tolerancji. Przez zależność rozumiany jest stan przewlekłej lub okresowej intoksykacji, spowodowanej powtarzającym się zażywaniem leku. Stan ten charakteryzuje się potrzebą lub przymusem zażywania leku, dążeniem do zwiększania dawki oraz – obok istniejącej zależności psychicznej – uzależnieniem fizycznym, objawiającym się najczęściej zespołem abstynencyjnym w przypadku przerwania pobierania substancji. Z zależnością wiąże się również zjawisko tolerancji, polegające na uzyskiwaniu coraz mniejszego efektu farmakologicznego przy niezmiennym pobieraniu tej samej dawki środka uzależniającego, co zmusza do podwyższania dawki w celu utrzymania pożądanego efektu.

Oddziaływanie środków uzależniających na układ nerwowy, niezależnie od ich rodzaju, obejmuje takie zagadnienia, jak bezpośredni wpływ ostrego zatrucia, przewlekłe oddziaływanie bezpośrednie oraz wpływ pośredni uzależnienia lekowego, przejawiający się poprzez towarzyszące infekcje w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN), zatory tętnic mózgu, zapalenie naczyń i uszkodzenie mięśni, nerwów obwodowych i splotów nerwowych.




Wpływ przeciwbólowych i narkotycznych leków opioidowych na układ nerwowy




W skład tych środków wchodzą zarówno leki opiatowe, jak i opioidy. Leki opiatowe (opiaty) są naturalnymi lub półsyntetycznymi pochodnymi alkaloidów opiumowych. Wśród nich w najpowszechniejszym użyciu znajdują się morfina i etylmorfina, heroina, hydromorfon i oksymorfon oraz pochodne tebainy i morfinanu. Pojęciu opioidów odpowiadają substancje zarówno występujące naturalnie, jak i środki półsyntetyczne, syntetyczne i endogenne działające zarówno agonistycznie, jak i antagonistycznie na główne klasy (μ, δ i κ) receptorów opioidowych. Główne grupy opioidów to enkefaliny, endorfiny,...


Pełna treść artykułu...