Nawracające obturacyjne zapalenia oskrzeli a astma oskrzelowa u niemowląt i małych dzieci

Zachorowania na obturacyjne zapalenia oskrzeli są powszechne wśród niemowląt i małych dzieci, gdyż obejmują ok. 30 proc. wszystkich dzieci w tej grupie wieku. Ogromna liczba badań zmierzających do ustalenia patogenezy choroby świadczy o heterogenności tej grupy chorych. Z drugiej strony 30–40 proc. dzieci wśród tej populacji prezentuje pierwsze objawy astmy oskrzelowej.


W ciągu ostatnich lat obserwuje się wzrastające zainteresowanie zasadami diagnostyki i leczenia obturacyjnych zapaleń oskrzeli. Jest to spowodowane aktualną sytuacją epidemiologiczną, a mianowicie wzrostem częstości zachorowań, a także zwiększeniem liczby dzieci, u których choroba ma ciężki przebieg [1, 2, 3, 4]. Ponadto z wieloletnich obserwacji wynika, że dzieci, u których występują incydenty obturacji stanowią grupę ryzyka rozwoju astmy oskrzelowej, choroby, w której wczesne rozpoznanie i leczenie ma istotne znaczenie dla ostatecznego rokowania [5]. Według Whright i Taussing [6] ok. 20 proc. dzieci miało co najmniej 1 epizod obturacji w 1. roku życia. W badaniach prospektywnych Martineza i wsp. [7, 8] do 36. mies. życia zachorowało 33,5 proc. dzieci, a do 6. roku życia 48,5 proc. Autorzy angielscy [9] oceniając dzieci do 5. roku życia stwierdzili występowanie świszczącego oddechu u 29 proc., przy czym wykazali, że liczba chorych podwoiła się w ciągu ostatnich 8 lat. Częstym zjawiskiem są nawroty choroby, które obserwowane są u 30–90 proc. dzieci. Częstość nawrotów zmniejsza się w kolejnych latach życia i w wieku szkolnym choruje ok. 30 proc. dzieci z ujawnioną wcześniej obturacją. Czynnikiem bezpośrednio wywołującym objawy jest najczęściej infekcja wirusowa układu oddechowego, nierzadko wysiłek fizyczny [6].

W świetle danych epidemiologicznych [10, 11] astma jest najczęstszą przewlekłą chorobą wieku dziecięcego, a dodatkowo niepokojącym zjawiskiem jest obserwowany w ostatnich 20 latach wzrost liczby zachorowań. U wielu chorych pierwszą manifestacją astmy są właśnie obturacyjne zapalenia oskrzeli, jednocześnie jednak skłonność do obturacji w wieku niemowlęcym może być rezultatem odrębności w budowie anatomicznej i czynności układu oddechowego w tym okresie życia. Mogą one tłumaczyć obserwowane nierzadko nagłe pogorszenie stanu dziecka, wymagające szybkiej interwencji, z hospitalizacją włącznie. Duży opór dla wdychanego powietrza jest skutkiem wiotkości ścian oskrzeli, wynikającej ze słabego rozwoju mięśni gładkich i niepełnego...


View full text...