Neuropsychologiczna interpretacja zaburzeń wzrokowo-przestrzennych i psychomotorycznych po udarze niedokrwiennym móżdżku

Wstęp
Rola móżdżku w regulacji procesów psychicznych stanowi obecnie przedmiot intensywnej debaty. Udar niedokrwienny móżdżku jest relatywnie rzadko stwierdzanym zespołem klinicznym, który może spowodować rozmaite deficyty natury neuropoznawczej. Celem badań była neuropsychologiczna diagnostyka wybranych funkcji poznawczych (tj. wzrokowo-przestrzennych i psychomotorycznych) u osób z wybiórczymi naczyniowymi uszkodzeniami móżdżku, jak również określenie związku lokalizacji tych uszkodzeń ze specyfiką deficytów poznawczych.

Materiał i metody
W badaniach uczestniczyło 14 pacjentów (3 kobiety i 11 mężczyzn) po udarze niedokrwiennym ograniczonym do jednej półkuli móżdżku (7 lewej i 7 prawej). Badania za pomocą testu figury złożonej Reya-Osterrietha i testu tappingu z baterii Halsteada-Reitana przeprowadzano do 30. dnia po zachorowaniu. Grupę kontrolną o podobnej charakterystyce demograficznej stanowiło 28 osób zdrowych, przy czym wartości średnie i odchylenia standardowe ich wyników testowych posłużyły jedynie do przekształcenia wyników surowych uzyskanych przez chorych na postać zestandaryzowaną.

Wyniki
U większości pacjentów po udarze móżdżku stwierdzono nieharmonijnie nasilone dysfunkcje wzrokowo-przestrzenne i spowolnioną motorykę rąk podczas wykonywania palcem wskazującym serii izolowanych ruchów. Poprawnie przypomniana figura Reya-Osterrietha po kilku minutach wykluczyła zaburzenia pamięci wzrokowej. Istotny okazał się związek lateralizacji uszkodzeń móżdżku ze specyfiką ich objawów. Zaburzenia wzrokowo-przestrzenne były charakterystyczne tylko dla uszkodzeń prawej półkuli móżdżku, a oburęczne spowolnienie i dezorganizację ruchową palców rąk stwierdzono po zawale tak lewej, jak i prawej półkuli. Zawałowi lewostronnemu towarzyszyły przy tym najcięższe zaburzenia motoryczne.

Wnioski
Udar móżdżku często powoduje indywidualnie zróżnicowane zaburzenia poznawcze, których kliniczna heterogeniczność wynika z odmiennej, tzn. lewopółkulowej lub prawopółkulowej, lokalizacji zawałów móżdżku.



Introduction
The role of the cerebellum in psychological functioning has been under debate. Cerebellar stroke is uncommon, but may result in various neurocognitive complications.

Aim
The present study intends to investigate selected aspects of neuropsychological functioning (i.e. visuospatial and psychomotor abilities) of patients with selective cerebellar lesions and to evaluate the significance of laterality in cognitive symptoms.

Material and methods
Fourteen patients (3 women and 11 men) with stroke-induced infarctions limited only to the left or right cerebellar hemisphere (7 left- and 7 right-sided cerebellar lesions, respectively) as verified by neuroradiological findings underwent a neuropsychological assessment at the acute stage (no more than 30 days following their stroke). Their performance was compared with 28 demographically matched normal controls (NC). Subjects were assessed with the Rey-Osterrieth Complex Figure Test (CFT) and the Polish adaptation of the Finger Tapping Test (FTT). Standardized scores (z-scores) for each patient were calculated from the raw test scores. Transformation was conducted based on means and standard deviations values from NC.

Results
The majority of the patients manifested visuospatial and/or psychomotor impairments with varying degrees of severity. However, no visual memory problems were observed since the delayed recall trial on the CFT was normal in contrast to the copy trial. A significant predictor of specific symptoms was localisation of cerebellar lesions. Patients with left cerebellar lesions were slow on the FTT (both left and right hands) only, whereas those with right cerebellar stroke performed significantly worse on both motor (i.e. tapping – FTT) and visuospatial (CFT – copy trial) tests.

Conclusions
Cerebellar stroke may result in heterogeneous cognitive difficulties, including psychomotor slowness and impairment of visuospatial perception, which contrast with sparing memory.