Niedrobnokomórkowy rak płuca – postęp czy stagnacja

Wstęp

Pomimo stałego postępu w walce z nałogiem palenia tytoniu rak płuca pozostaje problemem epidemiologicznym o zasięgu światowym. Rocznie z jego powodu umiera na świecie ponad milion chorych [1]. W Polsce rocznie notuje się ponad 23 000 nowych zachorowań i ponad 20 000 zgonów [2]. U większości chorych (80%) rozpoznaje się raka niedrobnokomórkowego płuca (NDRP) w stadium miejscowego zaawansowania, uniemożliwiającym przeprowadzenie leczenia radykalnego (chirurgicznego, radiochemioterapii) lub w stadium rozsiewu.
Wprowadzanie nowych metod leczenia oraz bardziej precyzyjnego doboru chorych uzasadnia konieczność ścisłej współpracy torakochirurga, radioterapeuty, onkologa klinicznego, a także patologa i specjalisty z zakresu biologii molekularnej.

Epidemiologia

Występowanie raka płuca jest bezpośrednio zależne od ekspozycji na dym tytoniowy. Około 80–90% przypadków pierwotnych raków płuca u mężczyzn i ok. 70–80% u kobiet jest wynikiem aktywnego palenia tytoniu. Ryzyko zachorowania u osoby palącej jest ok. 30-krotnie większe niż u niepalącej i zależy od jego intensywności. Ryzyko zgonu w populacji osób palących osiąga poziom podobny do stwierdzanego w populacji osób nigdy niepalących dopiero po ok. 10–15 latach od chwili zaprzestania palenia. Inne przyczyny występowania raków płuca (dla przykładu zawodowe narażenie na szereg substancji chemicznych lub ekspozycja na działanie promieniowania jonizującego) mają znacznie mniejsze znaczenie.
Zmniejszenie odsetka osób palących papierosy doprowadziło do korzystnych zmian obserwowanych
w ostatnich latach w populacji mężczyzn, a polegających na obniżeniu częstości zachorowań na nowotwory płuca mężczyzn w młodym i w średnim wieku. Jednak niezależnie od tego nowotwory płuca nadal stanowią przyczynę ok. 25% zachorowań i ok. 30% zgonów z powodu złośliwych nowotworów u mężczyzn w Polsce (odpowiednio 15 762 i 16 335) [3]. Wśród kobiet w ciągu ostatnich lat odnotowano zasadniczą zmianę w strukturze ogólnej zachorowalności i umieralności z powodu nowotworów złośliwych. Przyczyną tej sytuacji są w pierwszej kolejności pierwotne raki płuca, które z czwartej pozycji jako powodu zgonu z liczbą 1051 zejść (ok. 3%) w 1963 r. przesunęły się obecnie na miejsce drugie z liczbą 4700 zgonów (ok. 14%) w 2003 r. Analiza zachorowalności na nowotwory złośliwe wśród kobiet wskazuje na podobną sytuację. W 1963 r. raki płuca stanowiły niespełna 3%...


Pełna treść artykułu...