Niekonwencjonalne sposoby frakcjonowania dawki promieniowania w radioterapii nowotworów głowy i szyi

Skuteczność radioterapii konwencjonalnej jest ustalona od wielu lat i dla zaawansowanych nowotworów daleko odbiega od oczekiwań. Dlatego wiele badań klinicznych w radioterapii dotyczy możliwości zwiększenia skuteczności leczenia poprzez zmianę parametrów frakcjonowania, takich jak całkowity czas leczenia, wielkość dawek frakcyjnych i czas pomiędzy nimi. Po wielu latach doświadczeń z przyspieszonym frakcjonowaniem oraz obserwacjach klinicznych, dotyczących znaczenia przerw w leczeniu, związek pomiędzy całkowitym czasem leczenia promieniami i szansą całkowitego wyjałowienia guza nowotworowego nie budzi wątpliwości. Jednak przekonanie, że w miarę wydłużania całkowitego czasu leczenia przyspieszona repopulacja klonogennych komórek nowotworowych jest czynnikiem ograniczającym skuteczność radioterapii, jest nadal jedynie dedukowane i nie zyskało bezpośredniego dowodu. Co więcej, wśród wielu badań nad skutecznością frakcjonowanego napromieniania w leczeniu chorych na raka regionu głowy i szyi, tylko niektóre wykazały zysk terapeutyczny i stały się przedmiotem randomizowanych badań klinicznych III fazy. W pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy i kierunki dalszych badań na temat niekonwencjonalnego frakcjonowania dawki promieniowania w radioterapii chorych na nowotwory głowy i szyi, opierając się na własnych doświadczeniach z badania CAIR.

Over the last two decades the efficacy of many different accelerated fractionation schedules has been tested in a pilot and randomised clinical studies. Their results, especially on head and neck cancer, show that accelerated treatment has improved outcome, but in general an increased incidence and severity of acute mucosal reactions have occurred, and increasing rate of late morbidity has sometimes also observed. Furthermore, although the importance of time factor in radiotherapy of head and neck cancer is quite well documented, it is still difficult to separate the effect of treatment time from that of change in total dose, dose per fraction and/or interfraction intervals. This paper claims to arrange hitherto existing experiences of unconventional fractionation radiotherapy of head and neck cancer within the light of the own study designed in Gliwice, where overall treatment time is shortened by 2 weeks, giving one fraction per day, 7 days a week (CAIR).