Niesteroidowe leki przeciwzapalne – potencjalne zagrożenia i korzyści dla przewodu pokarmowego dystalnie do więzadła Treitza

Toksyczność niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) w stosunku do górnego odcinka przewodu pokarmowego jest dobrze udokumentowana. Mogą one jednak powodować uszkodzenia również dystalnie do dwunastnicy – w jelicie cienkim oraz grubym i/lub w innych narządach układu trawiennego. Niesteroidowe leki przeciwzapalne wywołują perforacje, owrzodzenia i przewężenia jelita cienkiego, które wymagają leczenia operacyjnego, oraz stan zapalny z utratą krwi i białka, zwany enteropatią. Mogą zaostrzyć objawy podstawowej choroby jelita grubego (np. wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, choroby uchyłkowej), wtórnie wzmagać aktywność choroby nieaktywnej lub indukować pierwotny epizod nieswoistych zapalnych chorób jelit, z szybkim ustępowaniem objawów po odstawieniu leku. Sugeruje się ich udział w rozwoju mikroskopowego zapalenia jelita grubego. W praktyce klinicznej toksyczność NLPZ w jelicie cienkim i grubym rozpoznaje się coraz częściej ze względu na coraz powszechniejszą dostępność procedur endoskopowych. Uszkodzenie wątroby jest rzadkim, lecz potencjalnie śmiertelnym powikłaniem. Może się ono pojawić po użyciu każdego NLPZ, ale najczęściej problem ten wywołują diklofenak i sulindak. Niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą brać udział w ostrym stłuszczeniu wątroby u kobiet w ciąży. Ich hepatoto­ksyczność jest prawdopodobnie reakcją idiosynkrazji w wyniku odpowiedzi immunologicznej lub zaburzeń metabolicznych. Najważniejsze korzyści z terapii NLPZ wykazały raporty o możliwej profilatyce, opóźnieniu lub regresji rozwoju raka w jelicie grubym, przełyku, żołądku, a także raka piersi, płuc, gruczołu krokowego i skóry. Mimo tych doniesień nie sformułowano dotychczas rekomendacji dla profilaktyki i leczenia NLPZ w przebiegu żadnego z tych nowotworów. Stosunek ryzyka do korzyści wynikający z takiego leczenia musi zostać oszacowany w badaniach w odpowiednich grupach chorych.

The toxicity of non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) related to the upper gastrointestinal (GI) tract is well established. However, they may cause injury distal to the duodenum as well – to the small and large intestine and/or to other organs of the digestive system. Non-steroidal anti-inflammatory drugs induce small intestinal perforation, ulcers or strictures requiring surgery and inflammation with blood and protein loss called NSAID enteropathy. These drugs can exacerbate pre-existing large bowel disease (e.g. ulcerative colitis, diverticular disease) and precipitate relapse of inactive disease or the new onset of inflammatory bowel disease (IBD) with rapid resolution of symptoms on their withdrawal. They have been implicated in the development of microscopic colitis. Non-steroidal anti-inflammatory drugs-associated toxicity of the small and large bowel is increasingly recognized in clinical practice, as enteroscopic procedures become more frequently used. Liver injury is an uncommon, but potentially lethal complication. It can occur with all NSAIDs, but diclofenac and sulindac seem to be most commonly associated with the problem. These drugs may contribute to acute fatty liver of pregnancy. Hepatotoxicity is likely due to an idiosyncratic reaction resulting from an immunological response or altered metabolic pathways. The major benefits of NSAIDs relate to reports of possible prevention, delay or regression of progress towards cancer of the colon, oesophagus, stomach as well as of cancer of the breast, lung, prostate and skin. Despite their promise, NSAIDs are not yet recommended for prevention or treatment of any cancer, because the balance of hazards and benefits from the treatment must be resolved in the designated patient population.