Noetyczno-duchowy wymiar osobowości w procesie radzenia sobie ze stresem onkologicznym

Wstęp: Psychologiczne konsekwencje choroby nowotworowej dotykają wszystkich wymiarów życia jednostki. Poszukiwania empiryczne zaprezentowane w tym artykule skupiają się na funkcjonowaniu pacjenta onkologicznego w trzech obszarach: radzenia sobie ze stresem, religijności i poczucia sensu życia. Dotychczasowe badania wskazują, że wpływ strategii zaradczych na kształt zmian w funkcjonowaniu psychospołecznym osób chorych na nowotwór jest zasadniczy. Natomiast rezultaty badań zawarte w „Psycho-Oncology” wskazują na istotną rolę sfery noetyczno-duchowej w procesie radzenia sobie ze stresem onkologicznym. Te fakty naukowe skłaniają do dalszej eksploracji w tym obszarze.
Cel pracy: Sprawdzenie, w jaki sposób stres onkologiczny wpływa na funkcjonowanie jednostki w zakresie trzech zmiennych: radzenia sobie ze stresem, religijności i poczucia sensu życia. Ponadto próbowano określić, jaki jest związek między sferą religijności i poczuciem sensu życia a stylami radzenia sobie ze stresem w sytuacji choroby nowotworowej.
Materiał i metody: W badaniach uczestniczyło 32 pacjentów Centrum Onkologii w Warszawie (grupa badawcza) oraz 32 osoby, którym dotąd nie postawiono diagnozy onkologicznej (grupa kontrolna). Zastosowano następujące narzędzia: kwestionariusz CISS do pomiaru stylów radzenia sobie ze stresem Endlera i Parkera, skalę religijności personalnej Jaworskiego oraz skalę sensu życia Crumbaugha i Maholicka.
Wyniki: Uzyskane rezultaty wskazują na istotne różnice między grupą osób z chorobą nowotworową a grupą osób zdrowych jedynie w kwestii radzenia sobie ze stresem. Ponadto wykazują istnienie istotnego związku między preferencją określonego typu zachowań zaradczych a religijnością personalną i poczuciem sensu życia.
Wnioski: Specyfika stresu wywołanego chorobą zagrażającą życiu modyfikuje zachowania związane z radzeniem sobie ze stresem. W tych działaniach zaradczych ważną rolę odgrywa sfera noetyczno-duchowa, za której wskaźniki przyjęto religijność personalną oraz poczucie sensu życia. Pomoc dotycząca psychologicznych następstw choroby nowotworowej powinna uwzględniać sferę aktywności duchowej człowieka.

Background: The psychological consequences of cancer touch all aspects of human life. This article presents empirical explorations, which focus on the functioning of the oncology patient in three areas: coping with stress, religiosity and the sense of meaning of life. The researches conducted so far have shown the strong influence of coping strategies on the shape of changes in psychosocial functioning of ill people. The results of research in “Psycho-Oncology” have indicated an important role of the noetic-spiritual dimension in the process of coping with cancer related stress. These scientific facts indicate the need for further exploration in this area.
Aim of the study: To present research was to examine how the oncological stress changes the functioning of a patient in the scope of three variables: coping with stress, religiosity and the sense of meaning of life. Moreover it was aimed at pointing to how religiosity and the sense of meaning of life correlate with the styles of coping with stress.
Material and methods: 32 patients from the Oncology Center of Warsaw (study group) and 32 persons who have never so far been diagnosed with cancer (control group) took part in this project. The following techniques: Endler and Parker’s CISS inventory for measuring styles of coping with stress, Jaworski’s Personal Religiosity Scale, Crumbaugh and Maholick’s Purpose of Life Test have been administrated to the participants.
Results: The results indicate significant differences between the group of patients with cancer and the control group only in the range of coping with stress. Apart from that, personal religiosity and the sense of meaning of life correlate with preferences of coping strategies.
Conclusions: The specific features of stress related with a life-threatening illness modify behaviors in related to coping with stress. Spirituality plays an important role in this area. This study assume that spirituality express by personal religiosity and the sense of meaning of life. The treatment of psychological conse­quences of cancer illness should take into consideration the spiritual activity of patients.