Nosicielstwo S. aureus w jamie nosowej a ryzyko wystąpienia zaostrzenia GPA
Autor: Alicja Kostecka
Data: 06.09.2017
Źródło: AK/Rheumatology (Oxford). 2017 Jun 1;56(6):965-972
Od wielu lat podkreśla się związek zakażenia S. aureus z ziarnianiakowatością z zapaleniem naczyń (GPA, granulomatosis with polyangiitis). Wpływ zakażenia bakterią rozpatrywany jest zarówno na płaszczyźnie indukcji choroby (czynnik spustowy), jak również czynnika związanego z wystąpieniem zaostrzeń. W zdrowej populacji nosicielstwo S. aureus ocenia się na 20-30%.
Wyniki badania przeprowadzonego pod patronatem grupy EUVAS (European Vasculitis
Study Group) oceniającego wpływ przewlekłego nosicielstwa S. aureus w jamie nosowej na ryzyko zaostrzenia w populacji chorych z wczesnym zapaleniem naczyń związanym z obecnością przeciwciał ANCA (AAV, ANCA-associated vasculitis) wskazują, że ryzyko wystąpienia zaostrzenia jest wysokie w grupie pacjentów z GPA, mimo stosowania leczenia immunosupresyjnego oraz trimetoprimu/sulfametoksazolu w dawkach profilaktycznych.
Wnioski oparto na analizie danych pochodzących z dwóch randomizowanych badań klinicznych obejmujących w sumie 200 pacjentów z postacią wczesną układową oraz uogólnioną. Protokół badania zakładał wykonywanie wymazów z nosa w kierunku S. aureus w odstępach miesięcznych oraz w chwili wystąpienia zaostrzenia. Pacjentów sklasyfikowano jako przewlekłych nosicieli (≥75% wymazów dodatnich, n=24/200), okresowych nosicieli (n=102/200) oraz osoby nie będące nosicielami (wszystkie posiewy negatywne, n=74/200).
W całej populacji chorych na AAV nosicielstwo S. aureus nie było związane ze zwiększonym ryzykiem zaostrzenia. Większość badanych będących nosicielami S. aureus miała rozpoznanie GPA i zajęcie górnych dróg oddechowych. W tej grupie pacjentów zaobserwowano zwiększone ryzyko wystąpienia zaostrzenia dotyczące zarówno chorych z postacią wczesna układową , jak i uogólnioną.
Stosowanie trimetoprimu/sulfametoksazolu w dawkach profilaktycznych (960mg, 3 razy w tygodniu) w ramach prewencji zakażenia Peumocystis jiroveci, nie wpłynęło na zmniejszenie częstości zaostrzeń, pomimo że związane było z eradykacją zakażenia. Występowanie zaostrzeń zarówno w populacji chorych będących nosicielami bakterii, jak i negatywnych względem S. aureus wskazuje, iż stanowi ono tylko jeden z czynników biorących udział w patogenezie tego zjawiska. Autorzy publikacji zwracają uwagę na podłoże genetyczne predysponujące do nosicielstwa S. aureus.
Nosicielstwo S. aureus wśród chorych z nowo rozpoznanym GPA w omawianym badaniu było podobne, a nawet nieco niższe (15,2%) w porównaniu do danych dotyczących populacji ogólnej. Może to być wynikiem stosowania profilaktyki trimetoprimem/sulfametoksazolem oraz częstej antybiotykoterapii stosowanej w tej grupie chorych.
Autorzy publikacji proponują wprowadzenie rutynowej procedury przewidującej dwukrotne wykonanie wymazu z nosa w kierunku S. aureus, w celu wyłonienia chorych będących przewlekłymi nosicielami. Mogą oni, wnioskując z doniesień płynących z innych badań, odnieść korzyść ze stosowania trimetoprimu/sulfametoksazolu w pełnej dawce terapeutycznej.
Study Group) oceniającego wpływ przewlekłego nosicielstwa S. aureus w jamie nosowej na ryzyko zaostrzenia w populacji chorych z wczesnym zapaleniem naczyń związanym z obecnością przeciwciał ANCA (AAV, ANCA-associated vasculitis) wskazują, że ryzyko wystąpienia zaostrzenia jest wysokie w grupie pacjentów z GPA, mimo stosowania leczenia immunosupresyjnego oraz trimetoprimu/sulfametoksazolu w dawkach profilaktycznych.
Wnioski oparto na analizie danych pochodzących z dwóch randomizowanych badań klinicznych obejmujących w sumie 200 pacjentów z postacią wczesną układową oraz uogólnioną. Protokół badania zakładał wykonywanie wymazów z nosa w kierunku S. aureus w odstępach miesięcznych oraz w chwili wystąpienia zaostrzenia. Pacjentów sklasyfikowano jako przewlekłych nosicieli (≥75% wymazów dodatnich, n=24/200), okresowych nosicieli (n=102/200) oraz osoby nie będące nosicielami (wszystkie posiewy negatywne, n=74/200).
W całej populacji chorych na AAV nosicielstwo S. aureus nie było związane ze zwiększonym ryzykiem zaostrzenia. Większość badanych będących nosicielami S. aureus miała rozpoznanie GPA i zajęcie górnych dróg oddechowych. W tej grupie pacjentów zaobserwowano zwiększone ryzyko wystąpienia zaostrzenia dotyczące zarówno chorych z postacią wczesna układową , jak i uogólnioną.
Stosowanie trimetoprimu/sulfametoksazolu w dawkach profilaktycznych (960mg, 3 razy w tygodniu) w ramach prewencji zakażenia Peumocystis jiroveci, nie wpłynęło na zmniejszenie częstości zaostrzeń, pomimo że związane było z eradykacją zakażenia. Występowanie zaostrzeń zarówno w populacji chorych będących nosicielami bakterii, jak i negatywnych względem S. aureus wskazuje, iż stanowi ono tylko jeden z czynników biorących udział w patogenezie tego zjawiska. Autorzy publikacji zwracają uwagę na podłoże genetyczne predysponujące do nosicielstwa S. aureus.
Nosicielstwo S. aureus wśród chorych z nowo rozpoznanym GPA w omawianym badaniu było podobne, a nawet nieco niższe (15,2%) w porównaniu do danych dotyczących populacji ogólnej. Może to być wynikiem stosowania profilaktyki trimetoprimem/sulfametoksazolem oraz częstej antybiotykoterapii stosowanej w tej grupie chorych.
Autorzy publikacji proponują wprowadzenie rutynowej procedury przewidującej dwukrotne wykonanie wymazu z nosa w kierunku S. aureus, w celu wyłonienia chorych będących przewlekłymi nosicielami. Mogą oni, wnioskując z doniesień płynących z innych badań, odnieść korzyść ze stosowania trimetoprimu/sulfametoksazolu w pełnej dawce terapeutycznej.
