Not all the people of the Department of Forensic Medicine in Lublin (1945–1949)

W drugiej części cyklu kontynuujemy opowieść o ludziach i działalności Zakładu Medycyny Sądowej w Lublinie w latach 1945–1949, ze szczególnym uwzględnieniem dróg życiowych, wyborów i sukcesów zawodowych prof. Stanisława Mahrburga, prof. Wiktora Grzywo-Dąbrowskiego oraz dr. Zbigniewa Rymkiewicza.
Drugim kierownikiem lubelskiego zakładu był prof. Stanisław Mahrburg, który pełnił tę funkcję w latach akademickich 1945/1946, 1946/1947 oraz 1948/1949. Jako patolog kierował powierzoną mu jednostką niejako „z przymusu”, nie angażując się zbytnio w jej działalność i pozostawiając kwestie organizacyjne swojemu pomocnikowi, dr. Zbigniewowi Rymkiewiczowi [1].
Stanisław Mahrburg urodził się 23 stycznia 1886 r. w Mińsku Mazowieckim; był synem Bronisława i Heleny z Załęskich. W 1908 r. ukończył gimnazjum typu klasycznego w Bobrujsku na Białorusi, a w 1914 r. studia lekarskie w Dorpacie (obecnie Tartu w Estonii), po czym został powołany do służby wojskowej w armii rosyjskiej w charakterze ordynatora oddziału szpitalnego, w którym pracował do 1918 r. W latach 1918–1919 był zatrudniony jako lekarz epidemiolog; w latach 1919–1920 pełnił funkcję lekarza szpitala Polskiego Czerwonego Krzyża w Mińsku na Białorusi. Później pracował jako lekarz w Łodzi. W latach 1922–1924 był naczelnym lekarzem komisariatu do walki z epidemiami w Białej Podlaskiej. Po odejściu z wojska znalazł zatrudnienie w Zakładzie Anatomii Patologicznej Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W 1927 r. obronił pracę doktorską, a w 1932 r. uzyskał habilitację. W 1936 r. został wysłany przez Fundusz Kultury Narodowej do Niemiec; pracował w Berlinie, Lipsku i Monachium. W tym samym roku objął również stanowisko szefa Zakładu Anatomii Patologicznej na Uniwersytecie w Wilnie, którym kierował do końca 1939 r. W 1940 r. pracował w Wilnie jako prosektor szpitali św. Jakuba i św. Krzyża oraz szpitala zakaźnego; był także zaangażowany w działalność związaną z tajnym nauczaniem [2, 3].
W 1944 r. był jednym z członków komisji powołanej przez władze Związku Radzieckiego do badania zbrodni popełnionych przez okupantów niemieckich i ich litewskich kolaborantów w Ponarach na Wileńszczyźnie. W sprawozdaniu z prac komisji napisał m.in: W wyniku całości badań, spostrzeżeń i rozmiarów oraz rozmów można stwierdzić, że w Ponarach był dokonywany systematyczny, planowany mord ludności różnego wieku, płci, narodowości i warstw społecznych. Ofiary mordowano przeważnie wystrzałem w głowę. Ciężko rannych dobijano lub...


View full text...