Nowe i kontrowersyjne jednostki morfologiczne w patologii gruczołu piersiowego

1. Wstęp

Klasyfikacja guzów gruczołu piersiowego pozwala na ich kategoryzowanie do morfologicznie odmiennych grup w korelacji z ich biologicznym przebiegiem. W klasyfikacji guzów Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization – WHO) z 2012 r. kryteria mikroskopowo definiujące typy guzów zostały wzbogacone i uaktualnione o dane z badań molekularnych i genomowych. Nomenklatura niektórych zmian uległa zmianie w związku z badaniami naukowymi.
Nowe jednostki, które pojawiły się w obecnie obowiązującej klasyfikacji guzów piersi WHO [1], to:
• zmiany walcowatokomórkowe (columnar cell lesions),
• pleomorficzny rak zrazikowy in situ (pleomorphic lobular carcinoma in situ),
• rak brodawkowy otorebkowany (encapsulated papillary carcinoma),
• rak brodawkowy lity (solid papillary carcinoma),
• rak polimorficzny (polymorphous carcinoma),
• guzkowe zapalenia powięzi (nodular fasciitis),
• atypowe zmiany naczyniowe (atypical vascular lesions).
Poniżej szczegółowo omówiono jednostki istotne w codziennej praktyce.

2. Zmiany walcowatokomórkowe (columnar cell lesions)

Zmiany walcowatokomórkowe są jednostką opisaną po raz pierwszy pod nazwą blunt duct adenosis przez Foote i Stewarta w 1945 r. i pod taką nazwą funkcjonowały w poprzedniej klasyfikacji guzów piersi z 2003 r. Kolejni autorzy stosowali inną terminologię – bardziej lub mniej obrazową, z którą również warto się zapoznać, jeżeli sięga się do literatury sprzed 2002 r., kiedy to Jacobs w swojej publikacji użył nazwy columnar cell lesions (tab. I).
Zmiany walcowatokomórkowe klinicznie są bezobjawowe [2]. W badaniu ultrasonograficznym (USG) nie wykazują żadnych zmian [3]. W badaniu mammograficznym okrągłe, punktowate lub amorficzne zwapnienia towarzyszące zmianom walcowatokomórkowym są nie do odróżnienia od mikrozwapnień towarzyszących atypowej hiperplazji przewodowej (atypical ductal hyperplasia – ADH) lub rakowi wewnątrzprzewodowemu (ductal carcinoma in situ – DCIS) [3]. W celu zróżnicowania tych zmian konieczne jest wykonanie biopsji gruboigłowej [3, 4]. W badaniu metodą rezonansu magnetycznego zmiany walcowatokomórkowe mogą charakteryzować się szybkim pochłanianiem i wypłukiwaniem kontrastu [5]. Dotyczą one podstawowej jednostki czynnościowej gruczołu, zwanej jednostką przewodowo-zrazikową (terminal duct lobular unit – TDLU). Komórki światła, czyli komórki luminalne, przekształcają się w nabłonek walcowaty o...


View full text...