Nowe spojrzenie na mechanizmy działania blokerów kotransportera sodowo-glukozowego typu 2

Wstęp

W ciągu ostatnich dwóch wieków czas trwania ludzkiego życia bardzo się wydłużył. Dla przykładu, w Szwecji w ciągu 170 lat czas życia populacji się podwoił [1]. Ceną tego sukcesu jest jednak wzrost częstości występowania chorób przewlekłych, takich jak otyłość, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy przewlekła choroba nerek, których finalnym etapem są choroby układu krążenia i niewydolność serca.
Wprowadzenie przed ponad 10 laty do praktyki medycznej dapagliflozyny, pierwszego antagonisty kotransportera sodowo-glukozowego typu 2 (sodium-glucose co-transporter-2 – SGLT2), reprezentującej gliflozyny (popularnie flozyny) – nową klasę leków obniżających stężenie glukozy, przerwało długoletni zastój w skutecznym zwalczaniu chorobowości związanej z tymi przewlekłymi patologiami. Pierwsze obserwacje dokumentujące korzyści znacznie wykraczające poza spodziewaną redukcję glikemii spowodowały eksplozję badań zmierzających do ustalenia mechanizmów działania oraz potencjalnych efektów zdrowotnych tej nowej klasy leków w różnych grupach chorych. Przeprowadzone randomizowane badania kliniczne, w których uczestniczyło dotychczas ponad 70 tys. chorych o różnej charakterystyce klinicznej, pozwoliły wykazać, że w zróżnicowanych populacjach obejmujących pacjentów z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym, z niewydolnością serca lub bez niej, obciążonych dodatkowo cukrzycą typu 2, ale także wolnych od tej choroby, w szerokim spektrum filtracji kłębuszkowej i albuminurii oraz niezależnie od stosowanej wcześniej terapii – podawanie flozyn wiąże się z redukcją o 25–30% ryzyka złożonego punktu końcowego obejmującego zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych i hospitalizację z powodu niewydolności serca. Jeszcze bardziej spektakularne, bo w granicach 30–40%, jest ograniczenie częstości hospitalizacji z powodu niewydolności serca [2].
Szczególnie uderzający jest fakt podobnego co do skali zmniejszenia ryzyka w patofizjologicznie bardzo odmiennych fenotypach niewydolności serca, zarówno ze zredukowaną, jak i zachowaną frakcją wyrzutową lewej komory. Zważywszy dodatkowo częste, przekraczające 30–40%, współwystępowanie cukrzycy i przewlekłej choroby nerek u takich pacjentów, można się spodziewać bardzo złożonych i wielokierunkowych mechanizmów działania flozyn, lub alternatywnie wspólnego mechanizmu ingerującego w bardzo podstawowy proces adap­tacji i biologiczne przetrwanie organizmu w zmieniającym się środowisku.
Mechanizmom działania flozyn...


Pełna treść artykułu...