Nowości w leczeniu farmakologicznym zaburzeń psychicznych

Przez ponad pół wieku współczesnej psychofarmakologii doszło do opracowania 5 grup leków psychotropowych, działających terapeutycznie w specyficznych stanach psychopatologicznych. Są to: 1) leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne), powodujące terapeutyczne działanie na objawy psychotyczne, takie jak urojenia i omamy; 2) leki przeciwdepresyjne – wywierające lecznicze działanie na objawy depresji; 3) leki normotymiczne (mood-stabilizers) – zapobiegające nawrotom manii i depresji w chorobie afektywnej dwubiegunowej; 4) leki anksjolityczne (przeciwlękowe) – mające działanie przeciwlękowe i przeciwstresowe, oraz 5) leki prokognitywne (przeciwotępienne), powodujące poprawę funkcji poznawczych, zwłaszcza pamięci. W niniejszym artykule przedstawiono zastosowanie tych grup leków w terapii zaburzeń psychicznych z perspektywy historycznej oraz w świetle najnowszych postępów psychofarmakologii klinicznej początku XXI w.

During over half a century of contemporary psychopharmacology, five groups of psychotropic drugs have evolved, with therapeutic action on specific psychopathological states. They include: 1) antipsychotic (neuroleptic) drugs, with therapeutic action on psychotic symptoms such as delusions and hallucinations; 2) antidepressant drugs, exerting therapeutic action on depressive symptoms; 3) mood-stabilizing drugs, preventing manic and depressive recurrences in bipolar affective illness; 4) anxiolytic (anti-anxiety) drugs, having anti-anxiety and anti-stress properties; and 5) pro-cognitive (anti-dementia) drugs, causing an improvement of cognitive functions, especially memory. In the present paper, the use of these drugs in the therapy of psychiatric disorders is presented from a historical perspective and in the light of recent advances in clinical psychopharmacology at the beginning of the 21st century.