Nowotwór trzustki w Polsce – analiza zapadalności, umieralności oraz utraconych lat życia w czasie 22 lat

Wstęp
Nowotwór trzustki jest obecnie jednym z najbardziej śmiertelnych nowotworów. Przyczynę stanowią przede wszystkim diagnoza stawiana w zaawansowanym stadium choroby oraz brak powszechnych i skutecznych badań przesiewowych. Przez ostatnie trzy dekady stwierdzono ponad dwukrotny wzrost zapadalności i umieralności na świecie. Uważa się, że obciążenie chorobą będzie wzrastać wraz ze wzrostem oczekiwanej długości życia.

Cel pracy: Analiza krajowych trendów, rozkładu wieku oraz obciążenia w wyniku zgonów spowodowanych nowotworem trzustki w Polsce w latach 1996–2018.

Materiał i metody
Przeprowadzone obliczenia oparte są na publicznie dostępnych danych. Standaryzowane współczynniki obliczono, by umożliwić porównanie wartości w czasie. Potencjalne utracone lata życia (YPLL) obliczono z wykorzystaniem aktualnych referencyjnych tabel przeżycia.

Wyniki
W analizowanym okresie całkowita zapadalność i umieralność na nowotwór trzustki wzrosła odpowiednio o 18% i 45%. Współczynniki standaryzowane zmniejszyły się u mężczyzn oraz pozostały stosunkowo stałe u kobiet. Suma utraconych lat życia wzrosła o 23%, z najwyższą wartością w grupie wiekowej 65–69 lat. Średnia wartość utraconych lat życia zmniejszyła się.

Wnioski
Przedstawione wyniki potwierdzają tezę, że w ostatnich dekadach średnia wieku zgonu na nowotwór trzustki wzrosła. Zmiany w zapadalności i umieralności spowodowane starzeniem się społeczeństwa mogą być pomocne dla ustawodawców w ustalaniu rosnących potrzeb osób starszych oraz skutecznych programów przesiewowych skierowanych do młodszej populacji.



Introduction
Due to the late diagnosis and lack of standardized screening tests, pancreatic cancer is one of the world’s most lethal neoplasms. Over the last 30 years incidence and mortality has more than doubled globally and the overall pancreatic cancer burden is thought to increase along with the increase of average life expectancy.

Aim of the research: To analyze countrywide trends, age patterns and burden of premature mortality due to pancreatic cancer in 1996–2018.

Material and methods
All calculations are based on publicly available data. Age-standardized incidence and mortality rates were used to present incidence and mortality statistics comparable across time. Years of potential life lost (YPLL) were calculated by applying the up-to-date reference life tables.

Results
During the analyzed period the overall pancreatic cancer incidence and mortality increased by 18% and 45%, respectively. Both standardized incidence and mortality rates, however, decreased among men and remained relatively stable among women. The number of YPLL increased by 23%, with the highest values being observed in the 65–69 age group. Meanwhile, a decrease in the mean YPLL value has been observed.

Conclusions
Our results indicate that the mean age of death due to pancreatic cancer has increased. Evidence of the change in incidence and mortality related to population ageing might be used by policymakers to improve the healthcare system in addressing the increasing health needs of the elderly population as well as to enhance primary preventive methods in the younger age.