O legionellozie z punktu widzenia lekarza POZ

Wstęp

Legionella pneumophila to Gram-ujemna, wewnątrz­komórkowa pałeczka tlenowa. Bakteria ta została odkryta w 1977 r., gdy badano epidemię, która wystąpiła rok wcześniej w Filadelfii podczas zjazdu członków American Legion [1, 2]. Zakażenie może przebiegać bezobjawowo, jako gorączka Pontiac manifestująca się objawami grypopodobnymi lub jako ciężkie, ostre, potencjalnie śmiertelne atypowe zapalenie płuc – choroba legionistów, która swą nazwę zawdzięcza właśnie epidemii z 1976 r. [3]. Zidentyfikowano ok. 60 różnych gatunków Legionelli, jednak najczęstszą przyczyną zakażeń jest serogrupa 1 [4].

Śródtytuł

Epidemiologia

Bakteria jest wszechobecna zarówno w naturalnych (jeziora, rzeki, wody termalne), jak i inżynieryjnych systemach wodnych (wodociągi miejskie, systemy wodociągowe budynków, szpitali, obiektów turystycznych, hoteli), w systemach chłodzących i systemach nawilżania powietrza oraz w glebie. Pałeczka stale tam bytuje w stosunkowo niewielkich ilościach, nie stwarzając zagrożenia dla człowieka. Przenosi się poprzez wdychanie do dróg oddechowych skażonej wody lub aerozoli [1, 5–7]. Takie czynniki, jak: temperatura wody 20–45°C, stagnacja wody, obecność osadu bogatego w sole wapnia i magnezu w rurach lub ich korozja, stwarzają dogodne warunki do namnażania się Legionella pneumophila, a co za tym idzie – zwiększania liczby bakterii w środowisku i wzrostu ryzyka przedostania się ich do organizmu ludzkiego [5, 8]. Warto zaznaczyć, że drobnoustrój nie przenosi się z człowieka na człowieka ani poprzez wypicie zakażonej wody [7]. W Polsce od 2002 r. obowiązuje rejestracja zakażeń Legionella pneumophila.

Legionelloza w liczbach

Na rycinie 1 przedstawiono podsumowanie danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego dotyczących liczby zachorowań na legionellozę w Polsce w latach 2012–2023. Liczba zakażeń w 2023 r. dotyczy stanu na 15 września (najnowszy dostępny dwutygodniowy raport Pracowni Monitorowania i Analizy Sytuacji Epidemiologicznej w momencie pisania artykułu). Legionelloza to ogólny termin obejmujący zarówno gorączkę Pontiac, jak i chorobę legionistów (legionellozowe zapelenie płuc). Od 2012 r. obserwowana jest tendencja wzrostowa liczby zachorowań, z wyjątkiem lat 2020 oraz 2021. Spadek liczby zakażeń w tym czasie może wynikać z ograniczeń związanych z pandemią COVID-19 [9]. Na uwagę zasługuje fakt, że rok 2023 przyniósł rekordową liczbę zakażeń w Polsce, która wynosi już...


View full text...