Oblicza urologii

Historia urologii sięga odległej starożytności. Wątków urologicznych można się dopatrzyć w mitologii greckiej. Najmłodszy z zachowanych przez Uranosa synów, tytan Kronos, za namową swej matki Ziemi odciął kamiennym sierpem śpiącemu Uranosowi genitalia i wyrzucił je wraz z narzędziem zbrodni do morza w pobliżu przylądka Drepanon. Z piany morskiej powstałej wokół odrzuconych genitaliów Uranosa narodziła się naga Afrodyta, bogini miłości i pożądania. Synem Afrodyty i Dionizosa był Priap, brzydkie dziecko, obdarzone za sprawą Hery olbrzymim prąciem. Od imienia Priapa pochodzi nazwa groźnego zaburzenia – priapismus, objawiającego się bolesnym, nie ustępującym wzwodem prącia.




Znaleziska archeologiczne wskazują, że najstarszymi operacjami wykonywanymi w Egipcie faraonów było obrzezanie oraz usunięcie kamienia z pęcherza. Przysięga Hipokratesa zabraniała wykonywania tego zabiegu lekarzom, dlatego litotomia przeszła nie w ręce lekarzy, lecz wędrownych specjalistów od puszczania moczu. Efektem ich działania niekiedy było uwolnienie chorego od dolegliwości. Większość operowanych nie była jednak w stanie przeżyć agresywnego leczenia. Podstawową dewizą tych wędrownych chirurgów było wykonanie zabiegu, pobranie zań opłaty i salwowanie się ucieczką, zanim chory zmarł.

Początki urologii współczesnej przypadają na I poł. XIX w. Podstawy naukowe dla rozwoju chirurgii urologicznej w Europie stworzył Felix Guyon. Ten wybitny lekarz zorganizował w 1896 r. w Paryżu pierwszą na świecie klinikę urologiczną. W tym samym roku, dzięki staraniom Guyona powstało Francuskie Towarzystwo Urologiczne (Association Francaise d'Urologie). Twórcą pierwszego oddziału urologii był Polak Teofil Wdowikowski. Oddział Wdowikowskiego powstał w Odessie w 1863 r., czyli ponad 30 lat przed otwarciem kliniki przez Guyona. W 1900 r. na XIII Międzynarodowym Kongresie Chirurgów utworzono sekcję urologiczną i tym samym uznano urologię jako specjalność samodzielną.
Jednym z powodów wyodrębnienia urologii z ram chirurgii była możliwość uzyskania dostępu do wnętrza dróg moczowych przez cewkę. Dzięki temu rozwinęła się endoskopia urologiczna, a jej zdobycze zostały wykorzystane również w innych dziedzinach chirurgii. Początki cystoskopii przypadają na I poł. XIX w. W tym czasie zaczęto wziernikować pęcherz przez metalową rurę (speculum) wprowadzaną przez cewkę. Źródłem światła był żywy płomień, którego blask...


View full text...