Ocena funkcji poznawczych u pacjentów poddanych zabiegowi przezcewnikowego wszczepienia protezy zastawki aortalnej

Stenoza aortalna w krajach rozwiniętych jest najczęstszą nabytą wadą zastawkową serca. Złotym standardem leczenia pozostaje chirurgiczna wymiana zastawki aortalnej, ale u części pacjentów z powodu wysokiego ryzyka okołooperacyjnego wybierana jest metoda przez cewnikowego wszczepienia protezy zastawki aortalnej (transcatheter aortic valve implantation – TAVI).

Powikłaniem pogarszającym wyniki TAVI mogą być incydenty zatorowe w obrębie ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Badania z zastosowaniem obrazowania ruchów cząsteczek wody w przestrzeni zewnątrz­komórkowej sugerują, że TAVI, podobnie jak inne interwencje kardiologiczno-kardiochirurgiczne, jest obarczone zwiększonym ryzykiem występowania mikrozatorów. Upośledzenie przepływu naczyniowego w obrębie tkanki mózgowej może spowodować uszkodzenie struktur mózgu i w konsekwencji zaburzenia jego funkcjonowania. Może prowadzić do utrudnień w pooperacyjnym funkcjonowaniu pacjentów i w readaptacji środowiskowej, a jednocześnie być przyczyną dodatkowego stresu u tych chorych.

Świadomość tych zagrożeń u pacjentów wymagających implantacji protezy zastawki aortalnej skłania personel wykonujący tego rodzaju zabiegi do monitorowania nasilenia upośledzenia funkcjonowania mózgu, a postęp technologiczny w zakresie metod i systemów tej endowaskularnej procedury ma na celu zmniejszenie liczby powikłań, w tym ochronę OUN.

Ważnym, ale słabo poznanym zagadnieniem jest ocena funkcji poznawczych w okresie okołozabiegowym i pozabiegowym u pacjentów poddawanych procedurze TAVI. W niniejszym opracowaniu zwrócono uwagę na dwa aspekty – pogorszenie funkcji poznawczych z powodu okołozabiegowego upośledzenia ukrwienia OUN oraz ich potencjalną poprawę wynikającą z poprawy hemodynamicznej po zabiegu. Wpływ TAVI na zaburzenia funkcji poznawczych jest wciąż niejasny i wymaga dalszych badań.

Aortic stenosis is the most commonly acquired valvular heart disease in developed countries. Although surgical aortic valve replacement remains the gold standard of treatment, in a number of patients with high perioperative risk, transcatheter aortic valve implantation (TAVI) is the preferred method.

Embolic events involving the central nervous system may cause complications in TAVI and may worsen its results. Tests performed using DW-MRI suggest that TAVI, like other cardiac and cardiac surgery procedures, is fraught with increased risk of microemboli. The impairment of the vascular flow to brain tissue may lead to damage of brain structures, which in turn might result in brain disorders.

Aware of these risks in patients requiring aortic valve implantation, medical personnel performing such procedures are impelled to monitor the severity of brain impairment, whereas the steady technological progress in the field of methods and systems of this endovascular procedure aims at reducing the number of complications, including the protection of the central nervous system.

An important, albeit poorly understood, issue is the assessment of the cognitive function in both the perioperative and postoperative period in patients undergoing the TAVI procedure. This paper highlights two aspects – the deterioration of cognitive functions due to perioperative impairment of blood supply to the central nervous system and their potential augmentation resulting from postoperative hemodynamic improvement. Nevertheless, the influence of TAVI on cognitive disorders remains unclear and requires further research.