Ocena skuteczności stosowania środków ochrony skóry przez pracowników służby zdrowia

Wprowadzenie. W Polsce według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2011 roku w służbie zdrowia zatrudnionych jest ponad 600 000 osób. Jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych wśród pracowników (lekarzy, pielęgniarek, położnych, stomatologów, techników medycznych, laborantów, salowych itp.) jest kontaktowe zapalenie skóry rąk. Problemy dermatologiczne wynikają z częstego mycia rąk, kontaktu z detergentami, środkami odkażającymi, lekami, metalowymi narzędziami medycznymi, rękawicami z gumy naturalnej.

Cel pracy. Dobór metodami laboratoryjnymi wodoodpornego środka ochrony skóry o najlepszych właściwościach chroniących oraz sprawdzenie jego przydatności dla pracowników służby zdrowia w warunkach szpitalnych.

Materiał i metodyka. Wybrano sześć dostępnych na rynku preparatów wodoodpornych i poddano je badaniom metodami laboratoryjnymi. Najbardziej skuteczną ochronę dawał preparat oznaczony literą C, który zastosowano w szpitalu do kontrolowanej aplikacji. W celu zebrania danych dotyczących liczby osób mających problemy ze skórą rąk opracowano i przeprowadzono krótką ankietę wraz z wyjaśniającym komentarzem.

Wyniki. Na ankietę odpowiedziało 107 osób. Problemy ze skórą rąk zgłosiło 50,5% ankietowanych. Do kontrolowanej aplikacji zgłosiło się 31 osób, z czego 61% stanowiły pielęgniarki, 19% położne, 7% lekarze, a 13% przedstawiciele innych zawodów. Stan skóry rąk tych osób przed aplikacją i po niej został oceniony przez dermatologa. Po 30 dniach stosowania kremu C wszyscy badani stwierdzili poprawę stanu skóry.

Wnioski. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań dotyczących skuteczności zabezpieczenia skóry rąk przed kontaktem z czynnikami szkodliwymi przez pokrywanie jej środkami ochronnymi można stwierdzić, że upowszechnienie wśród pracowników służby zdrowia wiedzy o profilaktycznej ochronie skóry poprzez stosowanie kremów barierowych ma istotne znaczenie. Efektem stosowania tych preparatów będzie zminimalizowanie zachorowań na dermatozy, a także obniżenie kosztów ich leczenia, absencji, odszkodowań i rent z tytułu chorób związanych z zawodem.

Introduction. According to GUS data over 600 000 persons are employed in the health service (HS) sector in Poland. Contact dermatitis of the hands is one of the most frequent diseases among physicians, nurses, midwives, dentists, technicians and clinic services. Skin disorders are caused by frequent contact with water (wet work), soap, detergents, disinfectants, medical instruments and by natural rubber gloves. The skin of the hands can be protected against harmful substances with protective preparations.

Objective. Our aim was to study the prevalence of self-reported skin lesions on hands and forearms in health service workers and to confirm that well-chosen barrier preparations, properly spread on the skin, provide good prevention of contact skin changes.

Material and methods. Six preparations offered on the market as water-resistant (hydrophobic cream) were tested with laboratory methods. The product marked as “C” was the most effective one, so it was used in controlled application in one hospital.

Results. The study was conducted on 107 persons. Skin changes such as erythema, dryness and scaling were reported by 50.5% of them.

Thirty-one persons (61% nurses, 19% midwives, 7% physicians and 13% persons of other HS occupations) took part in the controlled study. A dermatologist evaluated the condition of the skin of the hands before and after application of the product. Thirty days after the onset of the study all subjects considered the condition of the skin to be much better.

Conclusions. It is necessary to popularize among health service workers information about the possibility of prevention of contact dermatitis with skin protection measures i.e. barrier creams. Use of skin protection measures by HS workers will help to decrease morbidity and financial losses due to treatment, sick leave, insurance, pensions, etc.