Ocena stanu odżywienia u dzieci z nadciśnieniem wrotnym

Wstęp: Stan odżywienia u dzieci z nadciśnieniem wrotnym odgrywa ważną rolę w skuteczności terapii oraz rokowaniu. Bardzo ważne znaczenie ma wczesne wykrycie zaburzeń stanu odżywienia i odpowiednie leczenie żywieniowe w tej grupie pacjentów.
Cel: Ocena stanu odżywienia u dzieci z nadciśnieniem wrotnym z zastosowaniem różnych metod, a także określenie ich przydatności w diagnostyce.
Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 31 dzieci z nadciśnieniem wrotnym, które podzielono na 3 podgrupy, w zależności od etiologii choroby: pacjentów z blokiem przedwątrobowym, marskością żółciową oraz marskością pozapalną. We wszystkich grupach wykonano następujące badania: pomiary antropometryczne (masa ciała i wysokość), wskaźnik masy ciała (BMI), wskaźnik Cole’a i współczynnik masy ciała (WMC). Dodatkowo u wszystkich obliczono beztłuszczową masę ciała (BMC) oraz masę tłuszczową na podstawie pomiaru 4 fałdów skórnych (nad mięśniami: dwugłowym, trójgłowym oraz pod łopatką i nad kolcem biodrowym). Oceny dokonano metodą bioelektrycznej analizy impedancji (BIA) oraz metodą podwójnej absorpcji promieniowania X (DEXA). Zawartość wody całkowitej (CW) i wody zewnątrzkomórkowej (ZW) w organizmie oszacowano metodą bioelektrycznej analizy impedancji (BIA). Wykonano również badania laboratoryjne z krwi: oznaczenie stężenia albumin, cholesterolu, witaminy A i E, 25-hydroksycholekalciferolu oraz pierwiastków śladowych (Fe, Zn). Grupę kontrolną stanowiły zdrowe dzieci w podobnym przedziale wiekowym.
Wyniki i wnioski: Niedożywienie, opierając się na wskaźnikach Cole’a i BMI < 10. percentyla, zidentyfikowano u 60% dzieci z marskością żółciową, 55,5% z marskością pozapalną i 45,5% z blokiem przedwątrobowym. Oceniając BMC różnymi metodami, uzyskano zbliżone wyniki, nieróżniące się statystycznie między poszczególnymi metodami (r = 0,97). W przypadku masy tłuszczowej korelacje były znacząco mniejsze. Największą zawartość wody całkowitej stwierdzono u dzieci z marskością żółciową. Stężenie witaminy było mniejsze u wszystkich dzieci z nadciśnieniem wrotnym, zwłaszcza w grupie z marskością żółciową. Nie wykazano zależności wykładników stanu zapalnego od parametrów czynności wątroby u dzieci z nadciśnieniem wrotnym.


Introduction: Assessment of nutritional status of children with portal hypertension is an important prognostic factor which plays a significant role in the efficacy of their treatment.
Aim: To assess the nutritional state of paediatric patients with portal hypertension through various methods of nutritional assessment and to investigate the usefulness of the techniques.
Material and methods: The study group included 31 children with portal hypertension classified into 3 subgroups: patients with portal vein obstruction, biliary cirrhosis and post-hepatitic cirrhosis. The following anthropometrics data were measured: weight, body mass index (BMI), Cole’s index and body mass rate (BMR). The body fat (BF) and fat-free mass (FFM) were measured by skin fold bioelectrical impedance assessment (BIA) and dual-energy X-ray absorptiometry (DEXA). The total body water percentage (TBW%) and extracellular fluid content were measured by bioelectrical impedance (BIA). Laboratory parameters such as albumins, cholesterol, vitamin levels (A, E and D), and trace elements (Fe, Zn) together with other biochemical markers were also assessed. The control group consisted of healthy children selected according to their age.
Results and conclusions: Malnutrition, based on Cole’s index and BMI < 10th percentile, was detected in 60% of children with biliary cirrhosis, 55.5% of those with post-hepatitic cirrhosis and 45.5% of those with portal vein obstruction, respectively. Fat-free mass, measured by different methods, remained stable in each group (r = 0.97). For BF, the correlation between anthropometry, BIA and DEXA was significantly lower. Total body water percentage was higher in children with biliary cirrhosis than in other groups (p < 0.05). Vitamin A concentration was decreased in each group (the lowest in children with biliary cirrhosis). No correlation between aminotransferase concentration and nutritional state was found.