Ocena wartości wskaźnika kostka–ramię u chorych z owrzodzeniem kończyny dolnej o etiologii naczyniowej

Wstęp: Szacuje się, że w populacji powyżej 50. roku życia częstość występowania bezobjawowego niedokrwienia kończyn dolnych wynosi ok. 29%. Wykazano też, że ok. 18% owrzodzeń kończyn dolnych pierwotnie zdiagnozowanych jako żylne, ma etiologię mieszaną, tętniczo-żylną. Prostym narzędziem przesiewowym oceniającym obecność obwodowego niedokrwienia jest wskaźnik kostka–ramię.

Celem prac: Ocena wartości wskaźnika kostka–ramię oraz występowania etiologii mieszanej u chorych z owrzodzeniem żylnym kończyny dolnej.

Materiał i metody: Do badania włączono 398 chorych, pacjentów Kliniki Chirurgii Naczyniowej oraz Poradni Leczenia Ran Przewlekłych z chorobą naczyń obwodowych: 252 chorych z przewlekłą niewydolnością żylną (chronic venous insufficiency – CVI) i 146 chorych z miażdżycą tętnic (peripheral artery disease – PAD). U wszystkich chorych wykonano pomiar wskaźnika kostkowo-ramiennego (ankle-brachial index – ABI).

Wyniki: Średnia wartość wskaźnika kostka–ramię różniła się w porównywanych grupach i była znamiennie niższa u chorych z PAD (1,06 vs 0,73). W grupie CVI u 10,8% chorych bez owrzodzenia i 14,7% chorych z owrzodzeniem wykazano ABI poniżej lub powyżej normy. Wykazano zależność wartości wskaźnika kostka–ramię od wybranych zmiennych, tj. obecności cukrzycy i palenia tytoniu, a także od poziomu aktywności fizycznej i obecności owrzodzenia.

Wnioski: Zapewnienie choremu skutecznej i bezpiecznej terapii owrzodzeń wymaga kompleksowej diagnostyki, uwzględniającej wszystkie czynniki przyczynowe leżące u podłoża rany, m.in. obecność bezobjawowego PAD i cukrzycy. Zarówno niższa wartość wskaźnika kostka–ramię, jak i współistnienie cukrzycy były związane z większym ryzykiem owrzodzenia kończyny.

Introduction: It is estimated that the lower extremities asymptomatic ischaemia frequency is 29% approximately, among the population over fifty year old. It was also showed that 18% lower extremities ulceration, which were primary diagnosed as venous, has mixed aetiology, also called arterial-venous. The very simple screening tool which is able to tell the presence of peripheral ischaemia is the ankle- brachial index.

The aim of the study was the ankle-brachial index value result and also the presence of mixed aetiology among people having lower extremity ulceration disease.

Material and methods: The following studies include 398 diseased patients of Arterial Surgery Clinic and Chronic Wound Healing Clinic with peripheral arteries disease: 252 diseased patients with Chronic Venous Insufficiency (CVI) and 146 patients with Peripheral artery disease (PAD). Ankle-brachial index (ABI) was performed among all diseased people.

Results: The average value of ankle- brachial index was different in the compared groups and was characteristically lower among patients with PAD (1.06 vs. 0.73). Among the CVI group, the 10,8% diseased without ulceration and 14.7% with ulceration, the ABI occured to be below and above the norm. The ankle- brachial index dependence on the chosen variables was shown. For instance the presence of diabetes and tobacco smoking and the level of physical activeness and ulceration appearance.

Conclusions: Providing the diseased person with an effective but also a safe ulceration therapy, requires a complex diagnose which counts all the causal factors being involved into wound appearance, mainly the presence of asymptomatic PAD and diabetes. Equally the lower value of ankle- brachial index and diabetes coexistence were related to higher risk of an extremity ulceration.