Ocena wydzielania melatoniny u dzieci i młodzieży z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka i/lub dwunastnicy z zakażeniem Helicobacter pylori lub bez zakażenia

Wstęp: Melatonina jest hormonem (związkiem indolowym, pochodną tryptofanu) produkowanym głównie przez komórki gruczołowe szyszynki – pinealocyty. W ciągu dnia stężenie tego hormonu w surowicy jest małe (10–20 pg/ml), natomiast w nocy wyraźnie zwiększa się, aby osiągnąć najwyższe wartości (80–150–200 pg/ml) między godziną 24.00 a 3.00. Podstawowym regulatorem wydzielania melatoniny jest cykl światło-ciemność. Związek ten jest jednym z najbardziej efektywnych zmiataczy wolnych rodników. Oprócz właściwości antyoksydacyjnych melatonina ma również właściwości onkostatyczne, co oznacza, że hamuje wzrost niektórych nowotworów. W populacji zakażonej Helicobacter pylori (H. pylori) ryzyko rozwoju raka żołądka jest średnio 3,8 razy większe niż w populacji niezakażonej.
Cel: Oznaczenie stężenia melatoniny we krwi obwodowej u dzieci i młodzieży z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka i/lub dwunastnicy z zakażeniem H. pylori lub bez zakażenia 2-krotnie – o godz. 2.00 oraz 8.00.
Materiał i metody: Do badania zakwalifikowano 114 pacjentów w wieku 10–18 lat (średnia 14,8 roku), których podzielono na grupy, tj. I – osoby z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka i/lub dwunastnicy i współistniejącym zakażeniem H. pylori (n=23), II – chorzy na przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka i/lub dwunastnicy bez współistniejącego zakażenia H. pylori (n=24), III – grupę porównawczą – osoby, u których wykluczono powyższe stany chorobowe oraz inne choroby przewlekłe, bez cech ostrego stanu zapalnego (n=67). Wyniki badań poddano analizie statystycznej.
Wyniki: Nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic między badanymi grupami a grupą porównawczą w zakresie stężeń melatoniny. Zaobserwowano statystycznie istotne różnice między stężeniami melatoniny oznaczanej w godzinach nocnych i rannych w grupie I, II oraz III.
Wnioski: U pacjentów z zakażeniem H. pylori zachowany jest prawidłowy rytm wydzielania melatoniny szyszynkowej. W związku z prawidłowymi wartościami stężeń melatoniny u osób z grup badanych, na obecnym etapie badań nie ma potrzeby suplementacji melatoniną.


Introduction: Melatonin is a hormone produced mainly by the pineal glands, which are able to metabolize tryptophan. Daily concentrations of this hormone are low (10-20 pg/ml), whereas nocturnal concentrations are higher, the highest being between 12 noon and 3 a.m. (80-150-200 pg/ml). The basic regulator of melatonin secretion is the light-dark cycle. Melatonin is one of the most effective free radical scavengers. Melatonin also has oncostatic activity. It leads to growth suppression of some cancers. In the population with H. pylori infection the development of stomach cancer is 3.8 times more frequent than in the population without associated H. pylori infection.
Aim: The aim of the study was to assess melatonin concentrations in the blood (two times, at 2 a.m. and 8 a.m.) in patients with H. pylori infection.
Material and methods: 114 patients between 10 and 18 years of age (mean age 14.8 years) were divided into 4 groups: I patients between with chronic gastritis and/or duodenitis and associated H. pylori infection (n=23), II patients with chronic gastritis and/or duodenitis and without associated H. pylori infection (n=24), III control group, patients in whom mentioned diseases and other chronic dysfunctions such as acute inflammation were excluded (n=67). Results were statistically analyzed.
Results: No statistically significant differences between study groups and the control group in terms of melatonin concentrations were found. Statistically significant differences between nocturnal and daily melatonin concentrations in groups I, II and III were found.
Conclusions: In patients with H. pylori infection the rhythm of pineal melatonin secretion is correct. Due to correct melatonin secretion there is no need for melatonin supplementation in these patients.