Od chemioterapii do onkowirusów – nowoczesne metody leczenia czerniaka przerzutowego

Czerniak wywodzi się z komórek neuroektodermalnych, znanych jako melanocyty. Ostatnie badania wskazują niepokojącą tendencję wzrostową rocznej liczby zachorowań w Polsce i na świecie. Mimo małego odsetka zachorowań na tle pozostałych nowotworów, czerniak rozwija się bardzo dynamicznie, co powoduje, że w krótkim czasie choroba osiąga zaawansowany stopień. Ważnym zagadnieniem staje się w tej sytuacji skuteczna terapia czerniaka. Początki leczenia sięgają dakarbazyny, leku cyto-

toksycznego, który pozwalał uzyskać odpowiedź kliniczną jedynie u ok. 15% chorych. Przełom stanowiły terapia molekularna oraz immunoterapia, gdzie głośno było o inhibitorach BRAF czy też ipilimumabie, niedawno ogłoszonym osiągnięciem dekady. Nauka wciąż zaskakuje nowymi osiągnięciami w medycynie, czego przykładem jest onkolityczna terapia atenuowanymi wirusami. Talimogen (T-VEC) jest pierwszym tego typu lekiem, zatwierdzonym w leczeniu nieoperacyjnego czerniaka. Wciąż trwają badania nad jego terapeutycznymi możliwościami.

Melanoma develops from neuroectodermal cells known as melanocytes. Recent studies have revealed an alarming increase in the annual incidence of this disease in Poland and worldwide. Although melanoma accounts for a small percentage of occurrences in comparison with all cancers, it develops rapidly, proceeding in a short time to the advanced stage of the disease; thus successful therapy of melanoma becomes the key solution. The early treatment dates back to dacarbazine, a cytostatic drug, giving a clinical response only in approximately 15% of patients. However, targeted molecular treatment and immunotherapy have been essential breakthroughs, including BRAF inhibitors and ipilimumab, announced recently as the discovery of the decade. Furthermore, later medical studies have led to surprising findings, a crucial example being oncolytic therapy which attenuated viruses. Talimogene (T-VEC) is the first drug of this kind approved in unresectable melanoma. Research on its therapeutic properties is still ongoing.