Odległe wyniki leczenia po pankreatoduodenektomii z zaoszczędzeniem odźwiernika u chorych na raka brodawki Vatera po przedoperacyjnym protezowaniu dróg żółciowych powikłanym ciężkim, ostrym zapaleniem trzustki – opis przypadku i przegląd piśmiennictwa

Pacjenci poddawani endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej (ECPW) powinni mieć wykonywane protezowanie dróg żółciowych, aby zapobiec zapaleniu dróg żółciowych. Najpoważniejszym jednak powikłaniem po ECPW jest zapalenie trzustki. Dane z piśmiennictwa na temat wpływu zapalenia trzustki po ECPW na postępowanie chirurgiczne u chorych na raka brodawki Vatera są niepełne. Autorzy przedstawiają chorą na raka brodawki Vatera, u której powikłaniem przedoperacyjnego protezowania dróg żółciowych było ciężkie, ostre zapalenie trzustki, które skutecznie leczono wykonaną 3 miesiące później pankreatoduodenektomią (PD) z zachowaniem odźwiernika. W przebiegu pooperacyjnym zaobserwowano wystąpienie przetoki trzustkowej (w stopniu A), bez wpływu na czas hospitalizacji. Wynik badania histopatologicznego potwierdził rozpoznanie raka brodawki Vatera w stadium II z licznymi ogniskami martwicy w obrębie trzustki. Trzy tygodnie po zabiegu pacjentka zakończyła rekonwalescencję pooperacyjną i rozpoczęła chemioterapię uzupełniającą. Przeżycie wolne od objawów choroby wyniosło 27 miesięcy, a przeżycie całkowite 44 miesiące. Pankreatoduodenektomia może być wykonana po ciężkim, ostrym zapaleniu trzustki spowodowanym endoskopowym protezowaniem dróg żółciowych, pod warunkiem podjęcia decyzji o operacji w odpowiednim czasie, z uwzględnieniem ryzyka wystąpienia powikłań pooperacyjnych. Nawet ciężkie zapalenie trzustki po ERCP nie powinno być traktowane jako przeciwwskazanie do PD z zamiarem wyleczenia, zwłaszcza u chorych na gruczolakoraka brodawki Vatera, ponieważ stwarza nadzieję na dobry wynik odległy.

Patients undergoing endoscopic retrograde cholangiopancreatography (ERCP) should have stenting of the biliary system to prevent cholangitis. However, the most serious complication of ERCP is pancreatitis. There are only scattered data on the impact of post-ERCP pancreatitis on the surgical management of periampullary tumours. We report the case of a patient with carcinoma of the ampulla of Vater who underwent preoperative biliary stenting complicated with severe acute pancreatitis and was effectively treated by pylorus preserving pancreaticoduodenectomy (PD) 3 months later. In the postoperative course, grade A pancreatic fistula was observed, with no substantial prolongation of hospital stay. Pathological findings revealed stage II ampullary carcinoma with multiple foci of pancreatic necrosis. Three weeks after the procedure, the patient fully recovered, and started adjuvant chemotherapy. Disease free survival DFS was 27 months and OS 44 months. Pancreaticoduodenectomy can be performed after severe acute necrotizing pancreatitis caused by preoperative biliary stenting, provided adequate timing of surgery is ensured, albeit with the risk of postoperative complications. Even severe post-ERCP pancreatitis should not be regarded as a contraindication for curative PD, especially in patients with periampullary adenocarcinoma, since long-term survival can be achieved.