Ograniczenie obowiązku informacyjnego ciążącego na lekarzu

Jednym z fundamentalnych praw pacjenta jest uprawnienie do uzyskania informacji na temat swojego stanu zdrowia oraz przeprowadzonych i proponowanych interwencji medycznych. Z jednej strony dane takie są choremu niezbędne dla prawidłowego procesu diagnostyczno-terapeutycznego, z drugiej zaś służą podjęciu skutecznej prawnie decyzji o leczeniu (wyrażeniu zgody albo sprzeciwu). Toteż zarówno przepisy prawne, jak i normy deontologiczno-etyczne nakładają na lekarza i inne osoby udzielające świadczeń zdrowotnych obowiązek informacyjny. Jego niewykonanie powoduje, że zgoda (sprzeciw) pacjenta jest nieważna i w efekcie zabieg medyczny jest bezprawny. Lekarz może zatem ponieść odpowiedzialność cywilną, karną i zawodową. Jednakże omawiana powinność nie ma charakteru bezwzględnego. Przepisy przewidują bowiem możliwości ograniczenia obowiązku informacyjnego. Może to nastąpić w wyniku odpowiedniej interpretacji unormowań, które określają wymogi dotyczące zakresu przekazywanych danych. Ponadto pracownik medyczny nie jest zobowiązany do udzielenia informacji, gdy pacjent sobie tego nie życzy, a także może ograniczyć zakres danych z własnej inicjatywy. W tym ostatnim przypadku muszą być jednak spełnione przesłanki tzw. przywileju terapeutycznego. W artykule omówione są warunki skorzystania z tych konstrukcji prawnych oraz wątpliwości, jakie rodzą one w nauce prawa medycznego oraz w orzecznictwie sądowym. Przedstawiono również dyskusję na temat zasadności i potrzeby występowania przywileju terapeutycznego w kontekście autonomii pacjenta i jego prawa do pełnej informacji.

One of more fundamental patient’s rights is his or her right to know everything about his or her health and planned surgeries or medical treatments. On the one hand this knowledge is crucial for a proper diagnosis and therapeutic process, on the other hand it serves to make right decision about a cure. However, patient can accept or oppose to the cure. Legal system and ethic norms impose sufficient information on doctors and other medical staff. Failure to obtain it causes patient’s agreement or opposition invalid and it leads to the situation that eventual medical treatment is against the law therefore doctors can pay their legal, civil and occupational consequences. Legal code takes into consideration the possibility of restrictions on obligation of information for the patients. This could have happened when proper interpretation of rules of law stipulating the requisite for obligation of information, is put. Furthermore, medical staff is not obliged to give information when patient is not willing to obtain it, or it can reduce some a health issuses of it’s own accord. The latter relates to the cases where so called ‚therapeutic privilege’ is met. The dissertation discusses the conditions for the use of legal structures and their limitation that arise when applied to medical law and common law.