Ograniczona wartość diagnostyczna prokalcytoniny we wczesnej diagnostyce choroby Stilla u dorosłych

WPROWADZENIE

Gorączka jest powszechną przyczyną konsultacji lekarskich. Niepokój pojawia się zwłaszcza wtedy, gdy gorączka jest wysoka i utrzymuje się dłużej niż kilka dni. Z medycznego punktu widzenia sam objaw nie stanowi zagrożenia dla pacjenta, ponieważ podwyższona ciepłota ciała jest fizjologiczną reakcją organizmu na obecność zakażenia. Głównym celem jest ustalenie przyczyny gorączki oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia. W większości przypadków określenie przyczyny gorączki nie przysparza trudności ze względu na towarzyszące objawy zakażenia. Wśród innych przyczyn utrzymującej się podwyższonej ciepłoty ciała należy wymienić choroby zapalne i nowotwory. Gorączka bez uchwytnej przyczyny odnosi się do sytuacji, w których po przeprowadzeniu niezbędnych badań u gorączkującego pacjenta niemożliwe jest ustalenie jednoznacznego rozpoznania. Dotyczy to ok. 5–10% dzieci, u których stwierdza się wysoką temperaturę ciała, jednak zazwyczaj są to krótkie epizody gorączkowe [1]. Istotnym problemem diagnostycznym i terapeutycznym jest natomiast gorączka o nieznanej przyczynie (fever of unknown origin – FUO). Rozpoznanie FUO ustala się wówczas, gdy spełnione są następujące kryteria: temperatura ciała utrzymuje się na poziomie 38,3°C lub wyższym przez co najmniej 3 tygodnie (lub tydzień podczas hospitalizacji) oraz nie udało wyjaśnić się jej prawdopodobnej przyczyny. Przyczyna pozostaje nieustalona w ok. 30% przypadków przewlekłej gorączki [2]. U pacjentów z FUO istotne znaczenie ma wykluczenie przyczyn zakaźnych poprzez przeprowadzenie badań mikrobiologicznych, serologicznych i molekularnych. W okresie oczekiwania na wyniki standardowo oznaczane są markery zakażenia, takie jak odczyn Biernackiego (OB), stężenie białka C-reaktywnego (CRP) oraz – od niedawna – prokalcytonina (PCT).
W niektórych przypadkach interpretacja uzyskanych wyników nie jest jednoznaczna i wymaga różnicowania przyczyn zakaźnych z innymi potencjalnymi przyczynami odchyleń w badaniach laboratoryjnych.

OPIS PRZYPADKU

Siedemnastoletnia pacjentka została skierowana ze szpitala powiatowego do kliniki chorób zakaźnych z powodu długotrwałej gorączki utrzymującej się przez 14 dni. Na podstawie wywiadu ustalono, że wieczorem w dniu, w którym pojawiły się objawy, u pacjentki wystąpiła gorączka 40°C, ból kończyn dolnych oraz bóle mięśniowe. W kolejnym dniu pacjentka nie gorączkowała, jednak pojawiły się ból gardła oraz powiększone węzły chłonne podżuchwowe. Pacjentka zgłosiła...


Pełna treść artykułu...