Olanzapina ODT – dla kogo jest to alternatywa? Prosty przewodnik w pytaniach i odpowiedziach

W artykule w prosty i przejrzysty sposób postarałam się odpowiedzieć na najczęstsze pytania dotyczące stosowania olanzapiny w formie tabletek rozpuszczających się w ustach (ODT). Pytania te często zadają mi lekarze praktycy z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu olanzapiny w formie tradycyjnych tabletek. Pokazuje to, że temat nie jest oczywisty i wymaga szerszego omówienia. W artykule odniosłam się również do drugiej, niezmiernie istotnej kwestii: stosowania olanzapiny w leczeniu skojarzonym w celu uniknięcia niekorzystnych metabolicznych konsekwencji długoterminowych, które mogą pojawić się w toku monoterapii olanzapiną oraz do problemu lekooporności.

Olanzapina, neuroleptyk atypowy z grupy pochodnych tienobenzodiazepiny, wykazuje szczególne powinowactwo do receptorów 5-HT2A, 5-HT2C, 5-HT3, a1, D2, D4, M1 i H1. Lek wpływa głównie na przekaźnictwo w obrębie szlaku mezolimbicznego, w niewielki sposób oddziałując na szlak nigrostriatalny. Zaletami olanzapiny są skuteczność w zakresie oddziaływania zarówno na pozytywne, jak i negatywne objawy schizofrenii, przy równoczesnym minimalnym ryzyku wywołania niepożądanych działań pozapiramidowych. Lek ma również rejestrację w leczeniu średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych oraz w zapobieganiu nawrotom zaburzeń afektywnych dwubiegunowych u pacjentów, u których w terapii epizodu manii uzyskano dobrą odpowiedź na terapię olanzapiną. Warto zauważyć, że znaczący odsetek zastosowań olanzapiny to jednak zastosowania poza wskazaniami rejestracyjnymi, głównie w leczeniu depresji lekoopornej, zaburzeń osobowości, zaburzeń zachowania u dzieci i młodzieży oraz u pacjentów z otępieniem.

Z uwagi na to, że mamy do czynienia z lekiem tak często stosowanym, zdecydowanie warto jest rozumieć różnice w stosowaniu olanzapiny w formie klasycznych tabletek i w formie ODT.

In this article, I tried to answer the most common questions regarding the use of olanzapine in the form of orodispersible tablets (ODT) in a most simple and clear way. These questions are often asked by medical practitioners with many years of experience in using olanzapine in the form of traditional tablets. This shows that the topic is not clear and obvious and requires more extensive coverage. In the article, I also referred to the second, extremely important issue, the use of olanzapine in combination therapy in order to avoid adverse long-term metabolic consequences that may occur during monotherapy with olanzapine and the problem of drug resistance.

Olanzapine, an atypical neuroleptic from the group of thienobenzodiazepine derivatives, has a special affinity for 5-HT2A, 5-HT2C, 5-HT3, a1, D2, D4, M1 and H1 receptors. The drug mainly affects transmission within the mesolimbic pathway, with little effect on the nigrostriatal pathway. The advantages of olanzapine are its effectiveness in terms of influencing both positive and negative symptoms of schizophrenia, with a minimal risk of inducing unwanted extrapyramidal effects. The drug is also approved for the treatment of moderate to severe bipolar mania and for the prevention of recurrence of bipolar disorder in patients who have responded well to olanzapine therapy in the treatment of a manic episode. It is worth noting that a significant percentage of olanzapine applications is, however, off-label use, mainly in the treatment of drug-resistant depression, personality disorders, behavioral disorders in children and adolescents and in patients with dementia.

Due to the fact that we are dealing with a drug that is used so often, it is definitely worth understanding the differences in the use of olanzapine in the form of classic tablets and in the form of ODT.