Omówienie aktualizowanych w latach 2014–2015 rekomendacji EULAR dotyczących oceny ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenia stawów oraz inne zapalenia stawów

Aktualizacja [1] jest weryfikacją i uściśleniem rekomendacji EULAR z lat 2009–2010 [2]. Stanowi wynik pracy grupy ekspertów i profesjonalistów zdrowia z udziałem przedstawicieli pacjentów (EULAR Task force).
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) wiąże się z 2-krotnym wzrostem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych (cardiovascular diseases – CVD), w tym powikłanych zgonem. Reumatoidalne zapalenie stawów uznaje się za niezależny czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego.
W przebiegu spondyloartropatii (SpA), takich jak zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) i łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS), pojawia się równie wysokie ryzyko. W celu oceny tego ryzyka u pacjentów należy uwzględnić poniższe zalecenia.

Zalecenie 1. Reumatoidalne zapalenie stawów (i najprawdopodobniej zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa oraz łuszczycowe zapalenie stawów) jest związane z wyższym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Wynika to zarówno z występowania „klasycznych” czynników ryzyka, jak i aktywnego stanu zapalnego.
Komentarz:
U chorych należy uwzględnić zawsze takie czynniki, jak nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów, stosunek cholesterolu całkowitego (total cholesterol – TCh) do stężeń lipoprotein o dużej gęstości (high density lipoproteins – HDL), czyli wskaźnik aterogenny TCh/HDL, itd. Udział mediatorów zapalnych jest istotny, np. duże stężenie białka C-reaktywnego (C-reactive protein – CRP), ale nie jest dostatecznie zdefiniowany.
Zalecenie 2. Aktywny proces zapalny jest związany ze wzrostem ryzyka sercowo-naczyniowego. W celu zmniejszenia ryzyka konieczne jest obniżenie aktywności choroby.
Komentarz:
Wiele opracowań wskazuje, że skuteczne leczenie zmniejszające aktywność RZS wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka sercowo-naczyniowego.
Zalecenie 3. U każdego chorego powinno się oceniać ryzyko sercowo-naczyniowe co 5 lat oraz po każdej modyfikacji leczenia.
Komentarz:
Ocena ryzyka co 5 lat wydaje się nieporozumieniem. Przykładowo, ciśnienie tętnicze powinno być mierzone podczas każdej kontroli lekarskiej lub znacznie częściej u osób z rozpoznanym nadciśnieniem. Ocena elektrokardiograficzna (EKG) i ocena gospodarki lipidowej – w zależności od indywidualnych wskazań.
Zalecenie 4. Zaleca się korzystanie z krajowych wytycznych dotyczących oceny ryzyka sercowo-naczyniowego. W razie ich braku zaleca się korzystanie ze skali SCORE....


Pełna treść artykułu...