Original paper
Assessment of the influence of licochalcone on selected functional skin parameters in patients with impaired vasomotor disorders and rosacea

Introduction

Sensitive skin with vasomotor disorders is a common therapeutic and cosmetic problem. It is especially present in the parts of the body that are more exposed to environmental influences [1].

The problem of skin sensitivity may relate to all skin types, but especially dry ones. Its pathogenesis is associated with damage to the protective barrier of the epidermis, which favours deeper penetration of irritants and allergens, dysfunction of the water-lipid coat, stimulation of hypersensitive sensory receptors (even under the influence of mild external stimuli) and a tendency towards excessive formation of new blood vessels [2].

Evidence of sensitive skin is present in rosacea: chronic dermatosis associated with seborrhoeic base and vasomotor disorders, manifested by the presence of redness, vasodilation, and telangiectasia as well as inflamed erythematous papules and pustules. The clinical picture of rosacea varies, with four varieties of the disease being identified: erythematous-telangiectatic, papulo-pustular, phymatous and ocular. The first of these, the early variety, is classified by many authors as a neurosis of vascular skin and is accompanied by migraine, irritable bowel syndrome, excessive sweating and others. Determining the lesions in this variant uses the concept of so-called vasomotor skin or pre-rosacea, which refers to increased vascular reactivity, and manifests itself as periodically occurring erythema which is associated with vascular damage [3-5].

Redness can be transient or persistent. The transient changes are characterized by paroxysmal erythema, for example when under the influence of emotions, while persistent forms manifest themselves by the presence of fixed diffuse erythema, dilated blood vessels and telangiectasia.

Clinical symptoms associated with sensitive skin are accompanied by burning, itching, dryness, exfoliation and a subjective sense of the skin being "pulled" [6, 7].

The causes of skin redness may be related to either endogenous factors such as hypertension, neurological and endocrine diseases, skin dermatoses and menopausal factors, or exogenous factors, often with an environmental basis, such as increased exposure to UV radiation, ambient temperature changes (wind, high or low temperature), air pollution, the use of sunbeds as well as certain foods such as alcohol, caffeine and theine, as well as spices such as pepper, hot pepper, cinnamon or ginger, and drugs that cause vasodilation [8].

Often, these symptoms also occur with improper skin care, i.e. the use of aggressive cleaning agents (detergents), chlorinated water, lotions with alcohol, cosmetics containing preservatives and dyes, and certain fragrances, as well as the preparation of fruit acids and mechanical peeling [9].

In turn, the occurrence of broken skin blood vessels and telangiectasia may cause genetic conditions, cardiovascular disorders, hormonal problems and vascular damage by external factors such as topical corticosteroids [3].

As not all medicines and cosmetics are universally well tolerated, the treatment and care of sensitive skin is difficult; each individual course of therapy for each particular patient demands a unique formulation based on pathogenesis and choice of individual procedure. Therefore, the introduction of new agents that are well tolerated and that repair the damaged protective barrier of the epidermis is vital [10, 11].

Aim

The aim of this study was to assess the impact of creams containing licochalcone in controlling facial erythema skin hydration and TEWL in patients with rosacea.

Material and methods

The study involved 35 people (31 women and 4 men) aged from 30 years to 60 years (average age 48.3 years) with changes of rosacea. Two men did not complete the study. In the majority of patients, the facial skin lesions resembled the erythemato-telangiectatic subtype. Only one person demonstrated visible papulo-pustular changes in addition to erythema and telangiectasia. Clinical assessment was based on the four-step (0-3) NRS scale – National Rosacea Society (no symptoms, mild, moderate, severe) [3]. The severity of the symptoms in subjects is presented in Table 1.

Patients in the study used two face creams with licochalcone for 8 weeks. In addition to licochalcone, Eucerin® soothing moisturizer cream containing UVA/UVB SPF 15 sunscreen was used during the day, and soothing Eucerin® night cream containing panthenol was used during the night. Both the day and night creams had the same base. All patients completed treatment with other agents that could affect the results at least 2 weeks before the study. Photographic documentation was taken of each patient both before and after the study.

The severity of erythema, skin hydration and TEWL was evaluated in all patients. Measurements were performed before inclusion of patients in the study and after 8 weeks of using preparations for skin application. In addition, 16 people were measured after 6 weeks' application. The Courage-Khazaka Electronic GmbH (Germany) Multi Probe Adapter MPA-5 with appropriate probes was used. The severity of erythema was evaluated using a Mexameter MX 18. The degree of skin hydration was studied using a Corneometer CM 825. A Tewameter TM 300 was used to measure TEWL. Tests were performed on the facial skin, around both cheeks in a room with constant temperature and humidity, and an average value was calculated [12-14].

In addition, the patients made a subjective assessment of the creams, regarding the absorption and possible symptoms of poor tolerance.

Before starting the study, all patients expressed their written consent for measurements to be taken. The results were analysed with the following tests:

– skewness and kurtosis test for normality,

– ANOVA with repeated measures,

– Friedman's nonparametric two-way ANOVA,

– marginal homogeneity test,

– linear regression with robust standard errors,

– generalized linear models for discrete data.

The statistically significant level of significance in all analyses was p < 0.05.

Results

Before using Eucerin® creams, the severity of erythema within the facial skin was found to be from 453 to 494 U (mean 473.88 U). However, the average severity of erythema decreased significantly after 8 weeks' application of creams for day and night (mean 377.83 U, p = 0.002). It was also observed to be lower in 16 patients after 6 weeks of treatment. The mean values for the severity of erythema and their median standard deviations before applying the creams and after 6 and 8 weeks of treatment are presented in Table 2.

Comparison of the severity of erythema before using licochalcone creams and after 6 and 8 weeks of application is shown in Figure 1.

The skin hydration states before applying creams and after 8 weeks of the application are respectively 62.22 U and 77.34 U. Similarly, after 6 weeks of treatment, the corneometric measurements increased compared to baseline by an average of 7.4 U. The observed increase in skin moisture level in the patients studied was statistically significant (p = 0.008). The mean values of skin moisturizing creams before and after 6 and 8 weeks of their application is given in Figure 2.

The average TEWL value before treatment was found to be 11.5 g/m²/h, while it was seen to decrease to 9.55 g/m²/h after 8 weeks of treatment. It also decreased significantly by 0.94 g/m²/h after 6 weeks of application. Significant reductions in TEWL values were seen in subjects during application of the creams (p = 0.014). These results are compared in Table 3 and Figure 3.

Beneficial effects associated with Eucerin® cream were observed in almost all subjects: both reducing the severity of erythema and resolving telangiectasia (Figs. 4, 5). Only two individuals did not achieve significant improvement. Clinical evaluation of the severity of symptoms based on the 4-point NRS scale before treatment and after 8 weeks application of creams in 33 subjects are presented in Table 4 and Figure 6.

Clinical results were also satisfactory according to the subjective assessment of patients. Most people (73%) participating in the study noted total or significant reduction in severity of erythema and in the amount of telangiectasia around the face skin. The results are shown in Figure 7.

Clinical evaluation of regression of lesions after 8 weeks of using creams based on a 4-point NRS scale correlates strongly with subjective assessment of the final result, presented by the patients (p = 0.61, p < 0.001) (Fig. 8).

Applied creams were also well tolerated by patients. Day cream was very well evaluated by 23 patients, i.e. 70% of respondents, and night cream by 82% of patients. All tested persons confirmed their good absorption, especially the night cream. There were no signs of irritation and hypersensitivity. Only part of the respondents reported lacrimation during the first applications; this resolved after a few minutes and did not require discontinuation of the use of creams. Figure 9 shows in a graphic way tolerance of creams assessed by the subjects.

Discussion

Sensitive skin problems are met as part of daily dermatological practice and occur frequently in patients with rosacea. Patients with sensitive skin tolerate creams and cosmetics most poorly; burning, itching, redness, dryness, exfoliation, and a subjective feeling of pulling, especially immediately after washing, occur after application of external cosmetics. Hence it is important to find a cosmetic preparation which will not irritate the skin and will be well tolerated by patients.

When selecting cosmetics, it is important to take into account the lack of fragrances, preservatives and dyes. Active ingredients used in cosmetics for sensitive skin should have a moisturizing effect: urea, hyaluronic acid and glycerine are good examples. In turn, essential unsaturated free fatty acids demonstrate a regenerating effect, while allantoin and d-panthenol have a soothing effect. Flavonoids possess anti-inflammatory effects, which also improve microcirculation [10, 11].

Flavonoids are a group of organic compounds found in plants which act as colorants and antioxidants. They have the therapeutic effect of sealing blood vessels by inhibiting the activity of proteolytic enzymes (elastase, hyaluronidase), which improves the condition of the connective tissue in the vascular endothelium, increasing their flexibility and seals [15].

The paper presents the results of selected functional studies of skin after application of creams containing licochalcone, which is a natural flavonoid extracted from liquorice root (Glycyrrhiza inflata). In the literature, a number of studies reporting on its antibacterial [16, 17], antiparasitic [18, 19], anticancer [20, 21] and immunomodulatory actions [22] can be found. Used in topical preparations, it has an anti-inflammatory effect and reduces irritation and severity of the erythema. Kolbe et al. [23] reported the anti-inflammatory action of licochalcone. They assessed the retention of erythema induced by shaving and UV irradiation in 57 subjects. They showed clearly the soothing effect of the flavonoid on the irritation, which they believe is connected with the action of various mediators involved in inflammatory processes (PGE2, IL-6, TNF-, LTB4). According to the authors, creams containing licochalcone are indicated for use in subjects with sensitive and irritated skin.

Increased skin sensitivity in patients with impaired vasomotor disorders is associated with epidermal barrier damage, which is manifested primarily by increased values of transepidermal water loss. In our own material study, measurements of selected functional skin parameters were made before applying Eucerin® creams, and after 8 weeks of use. They relate to the severity of erythema, skin hydration and TEWL. A search of the available literature reveals no reports on the effects of preparations containing licochalcone concerning the functional parameters of the skin. Our study showed that the severity of erythema decreased, skin hydration increased, and also TEWL values decreased in patients under the influence of Eucerin® creams. The results were statistically significant.

The anti-inflammatory action of licochalcone has also been reported by Weber et al. [24], who used flavonoid creams for 8 weeks on patients with a form of erythemato-telangiectatic subtype of rosacea, with varying degrees of change. Using clinical evaluation, photographic documentation and data obtained from the survey, clear improvement of the skin was shown both after 4 and 8 weeks of their application. In addition, patients reported good toleration of preparations. The applied creams also affected the quality of life of patients [25].

Data from the literature and our own research results indicate a strong anti-inflammatory and anti-irritation action of licochalcone creams, and show their usefulness in application on patients with sensitive skin. They are used in rosacea, especially in its erythemato-telangiectatic subtype, as well as in other skin conditions caused by exposure to UV radiation or other irritants.

Conclusions

• The licochalcone creams tested have an anti-inflammatory action and soothe irritation; these activities are manifested by decreases in the severity of erythema and subjective symptoms such dryness, itching and burning skin.

• Ailments reported in patients with erythemato-telangiectatic rosacea are associated with impaired function of the protective skin barrier.

• The regular application of creams with licochalcone reduced clinical symptoms associated with vasomotor disorders after only 6 weeks.

• The systematic use of licochalcone creams by patients 2 times a day for 8 weeks increased the degree of hydration of the epidermis, and the average TEWL value decreased, which suggests improvement in skin barrier function.

• Both test creams were well tolerated; there were no signs of irritation and hypersensitivity.



The work was funded from statutory work of the Medical University No. 503/7-126-01/503-01.

References

 1. Willis CM, Shaw S, De Lacha O. Sensitive skin: an epidemiological study. Br J Dermatol 2001; 145: 258-63.

 2. Farage MA, Katsarou A, Maibach HI. Sensory, clinical and physiological factors in sensitive skin: a review. Contact Dermatitis 2006; 55: 1-14.

 3. Wilkin J, Dahl M, Detmar M, et al. National Rosacea Society Expert Committee. Standard grading system for rosacea. Report of National Rosacea Society Expert Committee of the classification and staging of rosacea. J Am Acad Dermatol 2004; 50: 907-12.

 4. Robak E, Kulczycka L. Trądzik różowaty – współczesne poglądy na patomechanizm i terapię. Post Hig Med Dośw 2010; 64: 439-50.

 5. Crawford GH, Pelle MT, James WD. Rosacea: I. Etiology, pathogenesis and subtype classification. J Am Acad Dermatol 2004; 51: 327-41.

 6. Izikson L, English JC, Zirwas MJ. The flushing patent: differential diagnosis, workup and treatment. J Am Acad Dermatol 2006; 55: 193-208.

 7. Drealos ZD. Facial hygiene and comprehensive management of rosacea. Cutis 2004; 73: 183-7.

 8. Gupta AK, Chaudhry MM. Rosacea and its management: an overview. JEADV 2005; 19: 273-85.

 9. Jappe U, Schnuch A, Uter W. Rosacea and contact allergy to cosmetics and topical medicaments – retrospective analysis of multicentre surveillance data 1995-2002. Contact Dermatitis 2005; 52: 96-101.

10. Del-Rosso JQ. Adjunctive skin care in the management of rosacea: cleansers, moisturizers and photoprotectants. Cutis 2005; 75: 17-21.

11. Torok H. Rosacea skin care. Cutis 2000; 66: 14-6.

12. Clarys P, Alewaeters K, Lambrecht R, Barel AO. Skin color measurements: comparison between three instruments: the Chromameter, the DermaSpectrometer and the Mexameter. Skin Res Technol 2000; 6: 230-8.

13. Berardesca E. EEMCO guidance for the assessment of stratum corneum hydration: electrical methods. Skin Res Technol 1997; 3: 126-32.

14. Rogiers V. EEMCO Guidance for the assessment of transepidermal water loss in cosmetic science. Skin Pharmacol Appl Skin Physiol 2001; 14: 117-28.

15. Procházková D, Boušová I, Wilhelmová N. Antioxidant and prooxidant properties of flavonoids. Fitoterapia 2011 doi:10.1016/j.fitote.2011.01.018.

16. Friss-Moller A, Chen M, Fuursted K, et al. In vitro antimycobacterial and antilegionella activity of licochalcone A from Chinese licorice roots. Planta Med 2002; 68: 416-9.

17. Haraguchi H, Tanimoto K, Tamura Y, et al. Mode of antibacterial action of retrochalcones from Glycyrrhiza inflata. Phytochemistry 1998; 48: 125-9.

18. Chen M, Christensen SB, Blom J, et al. Licochalcone A, a novel antiparasitic agent with potent activity against human pathogenic protozoan species of Leishmania. Antimicrob Agents Chemother 1993; 37: 2550-6.

19. Ziegler HL, Hansen HS, Staerk D, et al. The antiparasitic compound licochalcone a is a potent echinocytogenic agent that modifies the erythrocyte membrane in a concentration range where antiplasmodial activity is observed. Antimicrob Agents Chemother 2004; 48: 4067-71.

20. Wang ZY, Nixon DW. Licorice and cancer. Nutr Cancer 2001; 39: 1-11.

21. Fu Y, Hsieh TC, Guo J, et al. Licochalcone-A, a novel flavonoid isolated from licorice root (Glycyrrhiza glabra), causes G2 and late-G1 arrests in androgen-independent PC-3 prostate cancer cells. Biochem Biophys Res Commun 2004; 322: 263-70.

22. Barfod L, Kemp K, Hansen M, et al. Chalcones from chinese liquorice inhibit proliferation of T cells and production of cytokines. Int Immunopharmacol 2002; 2: 545-55.

23. Kolbe L, Immeyer J, Batzer J, et al. Anti-inflammatory efficacy of Licochalcone A: correlation of clinical potency and in vitro effects. Arch Dermatol Res 2006; 298: 23-30.

24. Weber T, Schoelermann A, Buerger A, et al. Tolerance and efficacy of a skin care regimen containing licochalcone A with erythematous rosacea and facial redness. J Am Acad Dermatol 2005; 52: 95.

25. Weber TM, Ceilley RI, Buerger A, et al. Skin tolerance, efficacy and quality of life of patient with red facial skin using a skin care regimen containing Licochalcone A. J Cosmet Dermatol 2006; 5: 227-32.

Wprowadzenie

Skóra wrażliwa z zaburzeniami naczynioruchowymi stanowi częsty problem terapeutyczny i kosmetyczny. Występuje ona zwłaszcza w okolicach ciała, które są szczególnie narażone na oddziaływanie różnorodnych czynników środowiska zewnętrznego [1].

Problem wrażliwości może dotyczyć każdego rodzaju cery (zwłaszcza suchej), a patogeneza wiąże się z uszkodzeniem bariery ochronnej naskórka, co sprzyja: głębszej penetracji czynników drażniących i alergizujących, nieprawidłowemu funkcjonowaniu płaszcza wodno-lipidowego, pobudzaniu nadwrażliwych receptorów czucia (nawet pod wpływem niewielkich bodźców zewnętrznych) oraz skłonności do nadmiernego tworzenia nowych naczyń [2].

Z objawami skóry wrażliwej spotykamy się w trądziku różowatym, przewlekłej dermatozie związanej z podłożem łojotokowym i zaburzeniami naczynioruchowymi, co objawia się obecnością zaczerwienień, rozszerzenia naczyń i teleangiektazji oraz wykwitów zapalnych o charakterze grudek i krost. Obraz kliniczny rosacea jest zróżnicowany. Wyróżnia się cztery odmiany tej choroby: rumieniowo-teleangiektyczną, grudkowo-krostkową, guzkową oraz oczną. Pierwszej, wczesnej odmianie, zaliczanej przez wielu autorów do nerwic naczyniowych skóry, towarzyszą migreny, zespół wrażliwego jelita, nadmierna potliwość i inne objawy. Do określenia zmian skórnych w tej odmianie używa się pojęcia tzw. skóry naczynioruchowej albo pre-rosacea, co odnosi się do wzmożonej reaktywności naczyń, a objawia się okresowo występującymi rumieniami. Te ostatnie wiążą się z uszkodzeniem naczyń [3–5].

Zaczerwienienia mogą mieć charakter przejściowy lub trwały. Zmiany przejściowe charakteryzują się napadowym rumieniem, przykładowo pod wpływem emocji. Utrwalone objawiają się obecnością rozlanego rumienia, rozszerzonych naczyń i teleangiektazji.

Objawom klinicznym związanym ze skórą wrażliwą towarzyszą dolegliwości o charakterze pieczenia, świądu, przesuszenia, złuszczania naskórka i subiektywnego odczuwania „ściągania” skóry [6, 7].

Przyczynami zaczerwienień skóry mogą być czynniki wewnątrzustrojowe i zewnątrzustrojowe. Do tych pierwszych zalicza się nadciśnienie tętnicze, choroby neurologiczne, endokrynologiczne, dermatozy oraz wpływ czynników związanych z okresem menopauzy. Nie bez znaczenia pozostają także czynniki zewnątrzpochodne, często środowiskowe, tj. wzmożona ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (UV), zmiany temperatury otoczenia (wiatr, zbyt niska lub wysoka temperatura), zanieczyszczenia powietrza czy korzystanie z solariów, oraz niektóre napoje i pokarmy (alkohol, kofeina, teina, przyprawy korzenne, m.in. imbir, pieprz, ostra papryka, cynamon), a także leki, które powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych [8].

Niejednokrotnie objawy te występują również przy nieprawidłowej pielęgnacji skóry, tj. stosowaniu agresywnych środków myjących (detergentów), chlorowanej wody, toników z alkoholem, kosmetyków zawierających konserwanty i barwniki oraz niektórych substancji zapachowych, a także po preparatach z kwasami owocowymi i peelingach mechanicznych [9].

Przyczynami występowania popękanych naczyń i teleangiektazji skóry mogą być z kolei uwarunkowania genetyczne, zaburzenia układu krążenia, hormonalne, a także uszkodzenia naczyń przez czynniki zewnętrzne, np. miejscowo stosowane kortykosteroidy [3].

Leczenie i pielęgnacja skóry wrażliwej stanowi duży problem. Wymaga bezwzględnie ustalenia czynnika odgrywającego rolę w etiopatogenezie i indywidualnego wyboru postępowania u poszczególnych pacjentów. Nie wszystkie leki i kosmetyki są przez nich tolerowane. Ważne jest więc wprowadzanie nowych, które byłyby dobrze znoszone i naprawiały uszkodzoną barierę ochronną naskórka [10, 11].

Cel

Celem pracy była ocena wpływu kremów zawierających likochalkon na ustępowanie rumienia na twarzy, stopień nawilżenia naskórka oraz przeznaskórkową utratę wody (transepidermal water loss – TEWL) u chorych z trądzikiem różowatym.

Materiał i metody

W badaniu wzięło udział 35 osób (31 kobiet i 4 mężczyzn) w wieku 30–60 lat (średnia wieku 48,3 roku) ze zmianami o charakterze trądziku różowatego. Dwóch mężczyzn nie ukończyło badań. Zmiany chorobowe dotyczyły skóry twarzy i u większości pacjentów miały postać rumieniowo-teleangiektatyczną. Tylko u jednej osoby, oprócz rumienia i teleangiektazji, widoczne były zmiany grudkowo-krostkowe. Oceny stanu klinicznego dokonano na podstawie 4-stopniowej (0–3) skali NRS (National Rosacea Society; odpowiednio – brak objawów, nasilenie łagodne, umiarkowane, ciężkie) [3]. Stopień nasilenia objawów chorobowych u badanych przedstawiono w tabeli 1.

Pacjenci zakwalifikowani do badania stosowali na skórę twarzy dwa kremy z likochalkonem przez 8 tyg. Poza likochalkonem kojący krem nawilżający Eucerin® przeznaczony na dzień zawierał filtr przeciwsłoneczny UVA/UVB SPF 15, a kojący krem Eucerin® do stosowania na noc – pantenol. Zarówno krem przeznaczony na dzień, jak i na noc miały takie samo podłoże. Wszyscy chorzy zakończyli leczenie innymi preparatami, które mogły wpływać na wyniki, przynajmniej 2 tyg. przed rozpoczęciem badania. U każdego pacjenta, przed włączeniem do badań i po ich zakończeniu, wykonano dokumentację fotograficzną.

U wszystkich badanych oceniano stopień nasilenia rumienia, nawilżenie naskórka oraz TEWL. Pomiarów dokonywano przed włączeniem pacjentów do badania i po 8 tyg. aplikacji preparatów na skórę. U 16 osób dodatkowo wykonano pomiary po krótszym czasie stosowania kremów, tj. po 6 tyg. Do badań użyto aparatu firmy Courage-Khazaka Electronic GmbH (Niemcy) z odpowiednimi sondami. Nasilenie rumienia oceniano przy zastosowaniu urządzenia Mexameter MX 18. Z kolei stopień nawilżenia naskórka badano za pośrednictwem Corneometru CM 825. Do pomiaru TEWL wykorzystano Tewameter TM 300. Badania wykonywano w pomieszczeniu o stałej temperaturze i wilgotności powietrza, na skórze twarzy, w obrębie obu policzków, a z uzyskanych wartości wyliczono średnią [12–14]. Dodatkowo pacjenci dokonywali subiektywnej oceny kremów odnośnie do ich wchłaniania oraz ewentualnych objawów złego znoszenia.

Przed rozpoczęciem badania pacjenci wyrażali pisemną zgodę na wykonanie pomiarów parametrów czynnościowych skóry.

Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej, w ramach której zastosowano następujące testy istotności:

• test skośności i kurtozy, oceniający normalność rozkładu cechy mierzalnej (skewness and kurtosis test for normality),

• analizę wariancji z powtórzeniami (ANOVA with repeated measures),

• nieparametryczny test dwuczynnikowej analizy wariancji Friedmana (Friedman's nonparametric two-way ANOVA),

• test jednorodności brzegowej (marginal homogeneity test),

• regresję liniową z elastycznymi błędami standardowymi (linear regression with robust standard errors),

• uogólnione modele liniowe dla zmiennych dyskretnych (generalized linear models for discrete data).

Za znamienny statystycznie poziom istotności we wszystkich analizach przyjęto p < 0,05.

Wyniki

Oceniając stopień nasilenia rumienia w obrębie skóry twarzy, stwierdzono, że przed zastosowaniem kremów Eucerin® wynosił on 453–494 j. (średnio 473,88 j.), natomiast po 8 tyg. aplikacji kremów na dzień i noc średnie nasilenie rumienia znacznie się zmniejszyło (średnia 377,83 j.) i różnica ta była statystycznie znamienna (p = 0,002). Zaobserwowano również, że intensywność rumienia u 16 pacjentów po 6 tyg. leczenia także była mniejsza. Średnie wartości nasilenia rumienia, odchylenie standardowe oraz mediana przed zastosowaniem kremów oraz po 6 i 8 tyg. terapii przedstawiono w tabeli 2.

Porównanie stopnia nasilenia rumienia przed zastosowaniem preparatów z likochalkonem oraz po 6 i 8 tyg. aplikacji zobrazowano na rycinie 1.

Stan nawilżenia naskórka badany przy użyciu korneometru przed zastosowaniem kremów i po 8 tyg. ich aplikacji wynosił odpowiednio 62,22 j. i 77,34 j. Również po 6 tyg. leczenia wartości pomiarów korneometrem zwiększyły się w porównaniu ze stanem wyjściowym, średnio o 7,4 j. Stwierdzone zwiększenie stopnia nawilżenia naskórka u badanych pacjentów było istotne statystycznie (p = 0,008). Średnie wartości nawilżenia naskórka przed zastosowaniem kremów oraz po 6 i 8 tyg. ich stosowania przedstawiono na rycinie 2.

Analizując wpływ kremów z likochalkonem na wartość TEWL, stwierdzono, że przed rozpoczęciem kuracji wynosiła ona średnio 11,5 g/m²/godz., natomiast po 8 tyg. leczenia zmniejszyła się do 9,55 g/m²/godz. Również wynik pomiaru TEWL zmniejszył się wyraźnie już po 6-tygodniowej aplikacji – o 0,94 g/m²/godz. Zmniejszenie wartości TEWL u badanych osób pod wpływem stosowania preparatów było znamienne statystycznie (p = 0,014). Porównanie tych danych przedstawiono w tabeli 3. i na rycinie 3.

U prawie wszystkich badanych obserwowano korzystny efekt stosowania kremów Eucerin®. Dotyczyło to zarówno zmniejszenia nasilenia rumienia, jak i ustąpienia teleangiektazji (ryc. 4., 5.). Jedynie u 2 osób nie uzyskano znaczącej poprawy. Kliniczną ocenę stopnia nasilenia objawów chorobowych uwzględniającą 4-stopniową skalę NRS przed rozpoczęciem kuracji i po 8 tyg. aplikacji kremów u 33 badanych przedstawiono w tabeli 4. i na rycinie 6.

W subiektywnej ocenie pacjentów uzyskane efekty kliniczne były również zadowalające. Większość osób (73%) biorących udział w badaniu zauważyła całkowite ustąpienie lub znaczne zmniejszenie nasilenia rumienia i liczby teleangiektazji w obrębie skóry twarzy. Wyniki przedstawiono na rycinie 7. Ocena kliniczna ustępowania zmian chorobowych po 8 tyg. stosowania kremów wg 4-stopniowej skali NRS silnie koreluje z subiektywną oceną efektu końcowego przedstawioną przez pacjentów (p = 0,61, p < 0,001) (ryc. 8.).

Zastosowane kremy były również dobrze tolerowane przez badanych. Krem na dzień został bardzo dobrze oceniony przez 23 chorych, czyli 70% badanych, a krem na noc przez 82% pacjentów. Wszystkie badane osoby potwierdziły ich dobre wchłanianie, zwłaszcza kremu na noc. Nie obserwowano objawów podrażnienia i nadwrażliwości, jedynie część badanych zgłaszała łzawienie oczu podczas pierwszych aplikacji, ustępowało ono po kilkunastu minutach i nie wymagało przerwania stosowania kremów. Na rycinie 9. przedstawiono w graficzny sposób tolerancję kremów ocenianą przez badanych.

Omówienie wyników

W codziennej praktyce dermatologicznej spotykamy się z problemami skóry wrażliwej. Występują one często u chorych z trądzikiem różowatym. Osoby ze skórą wrażliwą źle znoszą większość kremów i kosmetyków pielęgnacyjnych. Po zastosowaniu zewnętrznych preparatów kosmetycznych występują u nich objawy pieczenia, świądu, zaczerwienienia, przesuszenia, złuszczania naskórka oraz subiektywne odczucie ściągania, zwłaszcza bezpośrednio po myciu. Ważne więc wydaje się znalezienie preparatu kosmetycznego, który nie będzie podrażniał skóry i będzie dobrze tolerowany. Przy doborze kosmetyków należy uwzględniać brak w nich substancji zapachowych, konserwantów oraz barwników. Składniki aktywne, takie jak mocznik, kwas hialuronowy czy gliceryna, wykorzystywane w kosmetykach do pielęgnacji skóry wrażliwej powinny mieć działanie nawilżające. Działanie regenerujące wykazują z kolei nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), natomiast łagodzące – alantoina, d-pantenol. Przeciwzapalny wpływ mają flawonoidy, które dodatkowo poprawiają mikrokrążenie [10, 11].

Flawonoidy są grupą organicznych związków chemicznych występujących w roślinach, pełniących funkcję barwników i przeciwutleniaczy. Wykazują one lecznicze działanie uszczelniające na naczynia krwionośne poprzez hamowanie aktywności enzymów proteolitycznych (elastazy, hialuronidazy), co poprawia stan tkanki łącznej w śródbłonku naczyń, zwiększa ich elastyczność i uszczelnia [15].

W pracy przedstawiono wyniki wybranych badań czynnościowych skóry po zastosowaniu kremów zawierających likochalkon, który jest naturalnym flawonoidem. Pozyskuje się go z korzenia lukrecji (Glycirrhiza inflata). W piśmiennictwie spotyka się liczne prace donoszące o jego działaniu przeciwbakteryjnym [16, 17], przeciwpasożytniczym [18, 19], przeciwnowotworowym [20, 21] i immunomodulującym [22]. Stosowany w preparatach miejscowych wykazuje on działanie przeciwzapalne, a także zmniejsza podrażnienia i stopień nasilenia rumienia. O działaniu przeciwzapalnym likochalkonu donoszą Kolbe i wsp. [23], którzy oceniali zachowanie się rumienia wywołanego goleniem i naświetlaniem promieniowaniem UV u 57 badanych. Wykazali oni wyraźny jego wpływ łagodzący na podrażnienia, co ich zdaniem wiąże się z działaniem na różne mediatory biorące udział w procesach zapalnych (PGE2, IL-6, TNF-, LTB4). Zdaniem autorów kremy z zawartością likochalkonu wskazane są do stosowania u osób ze skórą wrażliwą i podrażnioną.

Zwiększona wrażliwość skóry u chorych z zaburzeniami naczynioruchowymi wiąże się z uszkodzeniami bariery naskórkowej, co przejawia się głównie zwiększonymi wartościami TEWL. W badaniach własnych wykonywano pomiary wybranych parametrów czynnościowych skóry przed zastosowaniem kremów Eucerin® oraz po 8 tyg. ich stosowania. Dotyczyły one stopnia nasilenia rumienia, nawilżenia naskórka oraz TEWL. W dostępnym piśmiennictwie nie ma doniesień na temat wpływu preparatów zawierających likochalkon na wartość parametrów czynnościowych skóry. W badaniach własnych wykazano, że pod wpływem stosowania preparatów Eucerin® nastąpiło zmniejszenie stopnia nasilenia rumienia, zwiększenie nawilżenia naskórka, a także zmniejszenie wartości TEWL. Uzyskane wyniki były znamienne statystycznie.

O działaniu przeciwzapalnym likochalkonu donoszą również Weber i wsp. [24], którzy stosowali kremy z tym flawonoidem przez 8 tyg. u pacjentów z postacią rumieniowo-teleangiektatyczną trądziku różowatego o różnym stopniu nasilenia zmian. Posługując się oceną kliniczną, dokumentacją fotograficzną i danymi uzyskanymi z ankiety, wykazali zarówno po 4, jak i 8 tyg. ich stosowania wyraźną poprawę stanu skóry. Dodatkowo pacjenci zgłaszali dobrą tolerancję preparatów. Zastosowane kremy miały także wpływ na poprawę jakości życia badanych [25].

Dane z piśmiennictwa i wyniki badań własnych wskazują na wyraźne działanie przeciwzapalne i przeciwpodrażnieniowe kremów z likochalkonem, a także wykazują ich przydatność w stosowaniu u pacjentów ze skórą wrażliwą. Znajdują one zastosowanie w trądziku różowatym, zwłaszcza w jego odmianie rumieniowo-teleangiektatycznej oraz w stanach podrażnieniowych po ekspozycji na promieniowanie UV lub działanie innych czynników drażniących.

Wnioski

• Badane kremy z likochalkonem działają przeciwzapalnie, łagodzą podrażnienia, co przejawia się zmniejszeniem stopnia nasilenia rumienia i dolegliwości subiektywnych – suchości, świądu i pieczenia skóry.

• Dolegliwości stwierdzane u chorych z odmianą rumieniowo-teleangiektatyczną trądziku różowatego wiążą się z zaburzeniami funkcji ochronnych bariery naskórkowej.

• Zastosowanie regularnych aplikacji kremów z likochalkonem zmniejszało objawy kliniczne związane z zaburzeniami naczynioruchowymi już po 6 tyg.

• Systematyczne stosowanie przez pacjentki kremów z likochalkonem 2 razy dziennie przez 8 tyg. zwiększało stopień nawilżenia naskórka, a średnia wartość TEWL zmniejszyła się, co przemawia za poprawą funkcji barierowej skóry.

• Oba badane kremy były dobrze tolerowane, nie obserwowano objawów podrażnienia i nadwrażliwości.



Praca finansowana z funduszy pracy statutowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi nr 503/7-126-01/503-01.

Piśmiennictwo

 1. Willis CM, Shaw S, De Lacha O. Sensitive skin: an epidemiological study. Br J Dermatol 2001; 145: 258-63.

 2. Farage MA, Katsarou A, Maibach HI. Sensory, clinical and physiological factors in sensitive skin: a review. Contact Dermatitis 2006; 55: 1-14.

 3. Wilkin J, Dahl M, Detmar M, et al. National Rosacea Society Expert Committee. Standard grading system for rosacea. Report of National Rosacea Society Expert Committee of the classification and staging of rosacea. J Am Acad Dermatol 2004; 50: 907-12.

4. Robak E, Kulczycka L. Trądzik różowaty – współczesne poglądy na patomechanizm I terapię. Postępy Hig Med Dośw 2010; 64: 439-50.

 5. Crawford GH, Pelle MT, James WD. Rosacea: I. Etiology, pathogenesis and subtype classification. J Am Acad Dermatol 2004; 51: 327-41.

 6. Izikson L, English JC, Zirwas MJ. The flushing patent: differential diagnosis, workup and treatment. J Am Acad Dermatol 2006; 55: 193-208.

 7. Drealos ZD. Facial hygiene and comprehensive management of rosacea. Cutis 2004; 73: 183-7.

 8. Gupta AK, Chaudhry MM. Rosacea and its management: an overview. JEADV 2005; 19: 273-85.

 9. Jappe U, Schnuch A, Uter W. Rosacea and contact allergy to cosmetics and topical medicaments – retrospective analysis of multicentre surveillance data 1995-2002. Contact Dermatitis 2005; 52: 96-101.

10. Del-Rosso JQ. Adjunctive skin care in the management of rosacea: cleansers, moisturizers and photoprotectants. Cutis 2005; 75: 17-21.

11. Torok H. Rosacea skin care. Cutis 2000; 66: 14-6.

12. Clarys P, Alewaeters K, Lambrecht R, Barel AO. Skin color measurements: comparison between three instruments: the Chromameter, the DermaSpectrometer and the Mexameter. Skin Res Technol 2000; 6: 230-8.

13. Berardesca E. EEMCO guidance for the assessment of stratum corneum hydration: electrical methods. Skin Res Technol 1997; 3: 126-32.

14. Rogiers V. EEMCO Guidance for the assessment of transepidermal water loss in cosmetic science. Skin Pharmacol Appl Skin Physiol 2001; 14: 117-28.

15. Procházková D, Boušová I, Wilhelmová N. Antioxidant and prooxidant properties of flavonoids. Fitoterapia 2011; doi:10.1016/j.fitote.2011.01.018.

16. Friss-Moller A, Chen M, Fuursted K, et al. In vitro antimycobacterial and antilegionella activity of licochalcone A from Chinese licorice roots. Planta Med 2002; 68: 416-9.

17. Haraguchi H, Tanimoto K, Tamura Y, et al. Mode of antibacterial action of retrochalcones from Glycyrrhiza inflata. Phytochemistry 1998; 48: 125-9.

18. Chen M, Christensen SB, Blom J, et al. Licochalcone A, a novel antiparasitic agent with potent activity against human pathogenic protozoan species of Leishmania. Antimicrob Agents Chemother 1993; 37: 2550-6.

19. Ziegler HL, Hansen HS, Staerk D, et al. The antiparasitic compound licochalcone a is a potent echinocytogenic agent that modifies the erythrocyte membrane in a concentration range where antiplasmodial activity is observed. Antimicrob Agents Chemother 2004; 48: 4067-71.

20. Wang ZY, Nixon DW. Licorice and cancer. Nutr Cancer 2001; 39: 1-11.

21. Fu Y, Hsieh TC, Guo J, et al. Licochalcone-A, a novel flavonoid isolated from licorice root (Glycyrrhiza glabra), causes G2 and late-G1 arrests in androgen-independent PC-3 prostate cancer cells. Biochem Biophys Res Commun 2004; 322: 263-70.

22. Barfod L, Kemp K, Hansen M, et al. Chalcones from chinese liquorice inhibit proliferation of T cells and production of cytokines. Int Immunopharmacol 2002; 2: 545-55.

23. Kolbe L, Immeyer J, Batzer J, et al. Anti-inflammatory efficacy of Licochalcone A: correlation of clinical potency and in vitro effects. Arch Dermatol Res 2006; 298: 23-30.

24. Weber T, Schoelermann A, Buerger A, et al. Tolerance and efficacy of a skin care regimen containing licochalcone A with erythematous rosacea and facial redness. J Am Acad Dermatol 2005; 52: 95.

25. Weber TM, Ceilley RI, Buerger A, et al. Skin tolerance, efficacy and quality of life of patient with red facial skin using a skin care regimen containing Licochalcone A. J Cosmet Dermatol 2006; 5: 227-32.