Osobowość typu D a objawy zespołu stresu pourazowego u młodzieży – mediacyjna rola prężności

Cel
Właściwości osobowości człowieka, w tym prężność, należą do czynników determinujących występowanie negatywnych skutków ekspozycji na traumę. Celem badania było ustalenie związku między osobowością typu D, prężnością a objawami zespołu stresu pourazowego (PTSD) u młodzieży narażonej na traumatyczne doświadczenia, z uwzględnieniem mediacyjnej roli prężności.

Metody
Badaniem objęto 110 nastolatków w wieku 17–18 lat, spośród których 99 (90%) zadeklarowało doświadczenie co najmniej jednego wydarzenia traumatycznego. Grupa ta obejmowała 57 chłopców i 42 dziewczęta. W badaniach wykorzystano cztery narzędzia pomiarowe, tj. Listę zdarzeń życiowych (LEC-5), Listę objawów PTSD (PCL-5), Skalę do pomiaru osobowości typu D (DS-14) oraz Skalę pomiaru prężności (SPP-25).

Wyniki
Najczęściej relacjonowanymi przez badanych nastolatków wydarzeniami traumatycznymi były: wypadek komunikacyjny, pożar/wybuch i napaść fizyczna. Nieco ponad 21% badanych ujawniła wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia objawów PTSD. Obydwa wymiary osobowości typu D, tj. negatywna emocjonalność i hamowanie społeczne, okazały się negatywnie powiązane z prężnością oraz pozytywnie z objawami PTSD – najsilniej z negatywnymi zmianami w sferze poznawczej i emocjonalnej. Prężność jest także ujemnie skorelowana z PTSD oraz odgrywa rolę mediatora w relacji między hamowaniem społecznym a objawami PTSD.

Wnioski
Zmniejszenie nasilenia negatywnej emocjonalności i hamowania społecznego oraz zwiększenie poziomu prężności może przyczynić się do redukcji objawów PTSD u młodzieży eksponowanej na traumę.



Purpose
Personality characteristics, including resilience, are understood to be among the factors determining the occurrence of negative consequences of exposure to trauma. The aim of the study was to establish the relationship between type D personality, resilience and symptoms of post-traumatic stress disorder (PTSD) in adolescents exposed to traumatic experiences, including the mediating role of resilience itself.

Methods
The study involved 110 adolescents aged 17-18 years, of whom 99 (90%) declared experiencing at least one traumatic event in their lives. This group included 57 boys and 42 girls. Four measurement tools were used in the research, i.e. the Life Events Checklist (LEC-5), the PTSD Checklist for DSM-5 (PCL-5), the Type D Scale (DS-14) and the Resilience Assessment Scale.

Results
The most frequent traumatic events reported by the examined adolescents were: transport accident, fire/explosion, and physical assault. Slightly more than 21% of respondents were revealed as having a high probability of developing PTSD symptoms. Both dimensions of type D personality, i.e. negative affectivity and social inhibition, are negatively related to resilience and positively with PTSD – the strongest with negative changes in the cognitive and emotional sphere. Resilience is negatively associated with PTSD and plays a mediating role in relation between social inhibition and PTSD.

Conclusions
Reducing the severity of negative affectivity and social inhibition and increasing resilience may reduce the level of PTSD symptoms in adolescents exposed to the trauma.