Osoby z problemami alkoholowymi – rozpoznawanie i postępowanie

Nadmierne picie alkoholu jest – obok palenia tytoniu, niewłaściwego odżywiania się nierozpoznanego lub źle leczonego nadciśnienia tętniczego i małej aktywności fizycznej – jedną z najważniejszych przyczyn złej kondycji zdrowotnej polskiego społeczeństwa, w tym nadmiernej przedwczesnej umieralności. W odróżnieniu od wielu innych substancji uzależniających, alkohol powoduje szczególnie wiele zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania, zarówno w wyniku przewlekłego nadużywania, jak i nawet jednorazowej dawki. Dodatkowo alkohol wpływa patogennie niemal na wszystkie narządy i tkanki oraz znaczną część funkcji organizmu człowieka. Niebagatelny jest też jego wpływ na funkcjonowanie społeczne: rodzinne, zawodowe, emocjonalne.






Szacuje się, że w Polsce jest ok. 600-800 tys. osób uzależnionych od alkoholu. Mniej więcej tyle samo jest pijących w sposób szkodliwy. Jest też znaczna liczba osób pijących ryzykownie.

Do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej należą główne zadania dotyczące profilaktyki związanej z piciem alkoholu, wczesnego rozpoznawania osób z problemami alkoholowymi i właściwego postępowania z nimi.

Zasadniczą kwestią jest umiejętność zakwalifikowania każdego pacjenta do jednej z następujących grup:

- abstynentów lub pijących umiarkowanie (nieryzykownie),

- pijących w sposób ryzykowny,

- pijących w sposób szkodliwy,

- uzależnionych od alkoholu,

- uzależnionych od alkoholu z poważnymi powikłaniami psychicznymi.

Podstawowym, choć nie jedynym, narzędziem do tego celu jest rutynowe zbieranie wywiadu alkoholowego. W przypadku pojawienia się podejrzeń o picie alkoholu powodujące występowanie problemów alkoholowych, przydatne mogą być popularne i powszechnie dostępne kwestionariuszowe narzędzia przesiewowe:

- najbardziej zwięzły, 4-punktowy CAGE (1 odpowiedź pozytywna – prawdopodobieństwo, a 2 lub więcej pozytywnych odpowiedzi – znaczne prawdopodobieństwo uzależnienia od alkoholu),

- najstarszy i najbardziej popularny 21-punktowy MAST i jego odmiany (wynik powyżej 6 pkt., z dużym prawdopodobieństwem sugeruje występowanie alkoholizmu),

- najbardziej poprawny metodologicznie, zalecany przez WHO i różnicujący problemy alkoholowe na: picie ryzykowne, szkodliwe i uzależnienie jest AUDIT.

Znaczna część pacjentów zaprzecza...


Pełna treść artykułu...