Osteoporoza i podatność na złamania u młodocianych
ROZMOWA Z DR. HAB. JERZYM KONSTANTYNOWICZEM

– W okresie rozwoju w sposób szczególny – i jak nigdy później w życiu – możemy kształtować masę kostną i wpływać na cechy jakościowe szkieletu człowieka – mówi dr hab. Jerzy Konstantynowicz, kierownik Kliniki Pediatrii, Reumatologii, Immunologii i Chorób Metabolicznych Kości Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. – Żywienie i aktywność fizyczna to dwa najważniejsze, uznane i potwierdzone wieloma dowodami naukowymi mechanizmy, które pozwalają w sposób intencjonalny kształtować rozwój szkieletu.

Czy osteoporoza w młodym wieku to poważny problem kliniczny?

Pojęcie osteoporozy automatycznie kojarzy się z wiekiem starszym. Osteoporoza w młodym wieku jednak również występuje, choć w mniejszej skali niż u ludzi starszych. Chciałbym przy tym podkreś­lić, że występowanie osteoporozy u ludzi młodych jest problemem nie do końca uświadamianym i nie zawsze rozpoznawanym. Trudno jest ocenić skalę tego zjawiska, ponieważ nieprecyzyjna jest sama definicja osteoporozy, która zależy od kontekstu. Istotne z punktu widzenia klinicznego są raczej złamania na tle łamliwości, a zatem występujące przy niewielkim urazie w pierwszych dwóch dekadach życia, a ściślej: w wieku do 10 lat – obecność co najmniej jednego złamania kompresyjnego kręgu albo dwa lub więcej złamań kości długich, a w wieku powyżej 10 lat, a przed ukończeniem 19 lat – trzy poważne złamania kości długich przy niewielkiej sile sprawczej lub obecność złamań kompresyjnych kręgów. Mimo tego jasnego, oficjalnego stanowiska Międzynarodowego Towarzystwa Densytometrii Klinicznej oraz zdefiniowanych kryteriów kwalifikowanie czy też diagnozowanie osteoporozy u ludzi młodych pozostaje nadal dyskusyjne i niełatwe w praktyce codziennej.

W jakim wieku następuje ukończenie budowy masy kostnej u młodzieży?

Nie ma ściśle określonej granicy ukończenia budowy szkieletu lub jednego kryterium wiekowego uzyskania ostatecznej masy i struktury kostnej. Proces rozwoju i budowania masy kostnej odbywa się nierównomiernie ze względu na heterogenną strukturę układu kostnego. Przyjmuje się, że ukończenie budowy kośćca następuje w trzeciej dekadzie życia. Należy jednak pamiętać, że jeśli nawet w tej fazie życia osiąga się ostateczną masę kostną w sensie ilościowym, to później zachodzą jeszcze liczne zmiany jakościowe dotyczące mikroarchitektury. Wraz z zakończeniem wzrastania i dojrzałością fizyczną dochodzi u młodych ludzi do ukończenia budowy masy kostnej nazywanej szczytową masą kostną. W świetle badań nad biologią...


Pełna treść artykułu...