Ostre zapalenie ucha środkowego (otitis media acuta – OMA)

Ostre zapalenie ucha środkowego (OMA) jest procesem zapalnym, obejmującym zazwyczaj nie tylko jamę i błonę bębenkową, ale wszystkie struktury ucha środkowego. Rozpoznawane jest na podstawie objawów podmiotowych (ból ucha, gorączka, niepokój dziecka, rzadziej niedosłuch lub szum w uchu) lub przedmiotowych (przekrwienie, uwypuklenie błony bębenkowej, ropny wyciek). W populacji dziecięcej OMA jest drugą co do częstości chorobą, po zapaleniach górnych dróg oddechowych, a jednocześnie najczęstszą przyczyną empirycznego zlecania antybiotyków w praktyce ambulatoryjnej. Największa zachorowalność przypada na okres dwóch pierwszych lat życia dziecka (zwłaszcza między 6. a 18. mies. życia). W tej grupie wiekowej blisko 70% dzieci choruje przynajmniej raz, a ok. 30% 3-krotnie lub nawet częściej. Szczyt zachorowañ ma charakter sezonowy i przypada zazwyczaj w okresie jesienno-zimowym. W etiopatogenezie ostrego zapalenia ucha środkowego istotną rolę odgrywają czynniki infekcyjne oraz zaburzenia czynności trąbki słuchowej. Wśród czynników infekcyjnych wymienić należy zakażenia wirusowe, które zwykle poprzedzają i promują infekcje bakteryjne, oraz zakażenia bakteryjne pierwotne. Patogeny bakteryjne to przede wszystkim Streptococcus pneumoniae (40%), Haemophilus influenzae (20–30%), Moraxella catharrhalis (10–20%). Częstość występowania flory beztlenowej szacuje się na 12–15%. Czynnikami sprzyjającymi występowaniu ostrego zapalenia ucha środkowego na drodze wstępującej od strony części nosowej gardła są, uwarunkowane wiekiem rozwojowym, odmienności anatomiczne w budowie, przebiegu i położeniu trąbki słuchowej u niemowląt i małych dzieci. Mogą też występować zaburzenia drożności trąbki słuchowej o charakterze wrodzonym oraz nabytym. Ostre zapalenie ucha środkowego u noworodków, niemowląt i małych dzieci może przybierać charakter ciężkiej choroby ogólnej. Objawy kliniczne zależą w znacznej mierze od wieku dziecka i są tym bardziej ogólne i tym mniej specyficzne, im dziecko jest młodsze. U 10% noworodków i niemowląt pierwszym objawem ostrego zapalenia ucha środkowego może być samoistny wyciek z przewodu słuchowego zewnętrznego, spowodowany perforacją błony bębenkowej. Objawy i przebieg procesu chorobowego u dzieci starszych nie odbiegają istotnie od tych, które spotykamy u osób dorosłych. Podkreślić jednak należy wysoki odsetek ostrych zapaleñ ucha środkowego u dzieci spowodowany zakażeniami wielolekoopornymi szczepami Streptococcus...


View full text...