Otyłość dziecięca – czas, by działać jak najszybciej

W ostatnich dekadach nastąpił globalny wzrost średniego wskaźnika masy ciała (body mass index – BMI) u dzieci i pojawił się niepokojący trend zwiększania masy ciała w grupie najmłodszych dzieci. Nadmiar masy ciała i otyłość w wieku dziecięcym skutkują przedwczesną śmiertelnością i zachorowalnością dorosłych. Otyłość nie jest jedynie czynnikiem ryzyka innych chorób, ale złożoną, wieloczynnikową chorobą samą w sobie, związaną z predyspozycjami genetycznymi, na które wpływa coraz bardziej permisywne środowisko, począwszy od życia wewnątrzmacicznego poprzez dzieciństwo i okres dojrzewania do dorosłości. Wiedza o częstości występowania otyłości od najwcześniejszych okresów życia człowieka i jej trajektorii jest niezbędna dla uświadomienia ryzyka na poszczególnych jego etapach i wskazania potencjalnego wieku prewencji i interwencji. Podejmowanie u dzieci skutecznych działań zarówno prewencyjnych, jak i terapeutycznych jest obecnie koniecznością, a skuteczne interwencje stosowane w celu redukcji masy ciała zmniejszają skutki zdrowotne. Zidentyfikowane czynniki ryzyka w okresie 1000 pierwszych dni życia, a nawet wcześniej, jeszcze przed poczęciem, sugerują, że jest to ważny okres dla rozwoju nadwagi i otyłości i wydaje się najbardziej właściwym okresem dla działań profilaktycznych. Narastające zjawisko otyłości wśród dzieci wymaga nie tylko profilaktyki, lecz także integralnego leczenia. Programy interwencyjne związane ze zmianą stylu życia uważa się za kluczowe w leczeniu otyłości u dzieci. Trajektorie otyłości, większa skuteczność stosowanych interwencji obserwowana w młodszych grupach wiekowych oraz zależność ryzyka rozwoju powikłań od czasu trwania otyłości potwierdzają konieczność wczesnego rozpoznawania i leczenia otyłości u dzieci od najmłodszych lat. Głównym celem opieki powinno być zapobieganie powstawania otyłości, gdyż zmniejsza to skutki zdrowotne, społeczne i finansowe.

There has been a global increase in the average body mass index (BMI) in children and an alarming trend of increasing weight among the youngest children in recent decades. Childhood excess weight and obesity result in premature adult mortality and morbidity. Obesity is not only a risk factor for other diseases but is also a complex, multifactorial disease in its own right, linked to a genetic predisposition influenced by an increasingly permissive environment from intrauterine life throughout childhood and adolescence into adulthood. Knowledge of the prevalence of obesity from the earliest life stages and its trajectory is essential to raise awareness of the risks at each stage and to indicate the potential age of prevention and intervention. Taking effective anti-obesity measures in children, both preventive and therapeutic, is now a necessity, with successful interventions used to decrease body weight and thus reduce health consequences. Identified risk factors in the first 1,000 days of life and even earlier, before conception, suggest that this is a key period for the development of overweight and obesity, and it appears to be the best time for preventive action. The growing phenomenon of obesity among children requires not only prevention but also integral treatment. Lifestyle change intervention programs are considered key to the treatment of childhood obesity. Obesity trajectories, the higher effectiveness of applied interventions observed in younger age groups, and the dependence of the risk of developing complications on the duration of obesity confirm the need for early diagnosis and treatment of obesity in children from an early age. The main aim should be to prevent the onset of obesity, thus reducing the future health, social, and financial consequences.