POZIOM AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ I SPĘDZANIE CZASU PRZED EKRANEM U MACEDOŃSKICH DZIECI W WIEKU SZKOLNYM I MŁODOCIANYCH: WAŻNY PRIORYTET ZDROWIA PUBLICZNEGO

Wprowadzenie. Wiele badań potwierdziło, iż niewystarczająca aktywność fizyczna i spędzanie czasu przed ekranem to kluczowe czynniki ryzyka pojawienia się nadwagi i otyłości, chorób przewlekłych i poważnych chorób nadciśnienia. Ponad 80% populacji młodzieży na świecie jest niewystarczająco aktywna fizycznie. Celem naszych badań przekrojowych było oszacowanie poziomu aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia wśród dzieci w wieku szkolnym i nastolatków oraz znalezienie korelacji między dwiema grupami, tj. grupą aktywną fizycznie i osobami nieaktywnymi oraz tymi z nadwagą i początkiem otyłości. Materiał i metody. Próby obejmowały 400 losowo wybranych osób (dzieci i młodzież) w wieku od 14 do 18 lat. W badaniu wykorzystano Międzynarodowy Kwestionariusz Oceny Aktywności Fizycznej (IPAQ - F) celem monitorowania aktywności fizycznej i działań związanych ze spędzaniem czasu przed ekranem. Do analizy danych użyto sta¬tystyki opisowej, test Pearsona Chi-square i analizę regresji logistycznej z wykorzystaniem programu SPSS Statistics17.0. Wyniki. Zaobserwowano istotną różnicę w aktywności fizycznej o dużej i umiarkowanej intensywności pomiędzy dwiema grupami. Najwyższy wpływ na rozwój otyłości u dzieci miało długie spędzanie czasu przed ekranem. Jednakże, w rozwoju otyłości u dzieci w wieku szkolnym (14-15 lat), dużo większe znaczenie niż intensywna czy umiarkowanie – intensywna aktywność fizyczna, okazała się mieć niezdrowa dieta. Wnioski. Zapobieganie i leczenie nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży wymagają podejścia systemowego, wykorzystującego umiejętności lekarzy sportu, dietetyków / dietetyków, trenerów sportowych, a także spójnych i zintegrowanych komunikatów oraz wsparcia środowiska we wszystkich sektorach życia społecznego, w szczególności w sektorze edukacyjnym.

Background. A wide range of studies have confirmed that insufficient physical activity levels and screen-based activities are key risk factors for overweight and obesity, chronic conditions and significant noncommunicable diseases (NCDs). More than 80% of the world’s adolescent population is insufficiently physically active. The objectives of our cross-section study were to estimate the level of physical activity and sedentary behaviour in school-aged children and young adolescents and a significant correlation between two groups, physically active and inactive groups, and overweight and obesity development. Material and methods. The sample size involved 400 randomly selected children and adolescent from 14 to 18 years old. The International Questionnaire for assessment of Physical Activity (IPAQ-F) was used to monitor physical activity levels and screen-based activities. The statistical analysis involved descriptive statistics, Pearson Chi-square test and Logistic regression analysis using SPSS Statistics17.0. Results. There was a significant difference in vigorous and moderate intensity physical activity between two groups. Screen-based activities exerted the highest influence on the development of childhood obesity. However, the unhealthy nutrition had a significant impact on obesity in school-aged children (14-15 years old), much more than vigorous and moderate-to-vigorous physical activity. Conclusions. The prevention and treatment of overweight and obesity in children and adolescent require system-level approaches that would include the skills of sports physicians, registered dieticians/nutritionists, and sports coaches. They also need consistent and integrated messages and environmental support across all sectors of society, especially educational sector.