Pacjent z niewydolnością serca – wyzwania stojące przed lekarzem rodzinnym

Z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego umiera rocznie w Polsce 175 tys. osób, co stanowi 46% wszystkich zgonów. Niewydolność serca (heart failure – HF) jest konsekwencją uszkodzenia mięśnia sercowego w przebiegu różnych schorzeń, ale najczęściej jej przyczyną jest choroba wieńcowa i nadciśnienie tętnicze. Aktualnie uważa się, że HF stała się epidemią XXI wieku. Głównym celem postępowania w HF jest zbudowanie komplementarnego systemu, łączącego opiekę ambulatoryjną i szpitalną. Filarami tej opieki są lekarze podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), specjaliści kardiolodzy oraz pielęgniarki specjalizujące się w opiece nad chorymi z HF. Zakres działań lekarza rodzinnego jest bardzo szeroki z uwagi na konieczność profilaktyki skierowanej na czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, predysponujących do rozwoju HF, ale także zapobiegania jawnej HF oraz prowadzenia pacjentów w ustabilizowanym okresie choroby lub z początkami zaostrzenia objawów HF. Autorzy przedstawiają główne założenia tej kompleksowej opieki oraz szczególnej roli lekarzy POZ w leczeniu i prowadzeniu pacjentów z HF. Przypominają też najważniejsze, oparte na dowodach naukowych dane dotyczące prewencji pierwotnej, wtórnej oraz trzeciorzędowej w HF.

Approximately 175,000 people die annually due to cardiovascular diseases in Poland, which accounts for 46% of all deaths. Heart failure (HF) is a consequence of myocardial damage from various cardiovascular diseases. Nevertheless, HF is caused most frequently by coronary artery disease and arterial hypertension. Furthermore, HF has become an epidemic of the 21st century. The main goal of the management of HF patients is to create a complementary system combining outpatient and inpatient healthcare. The foundations of this specific healthcare system are primary care physicians, cardiologists, and nurses specialised in the care of patients with HF. The scope of the primary care physician’s activities is very wide and focuses not only on prevention of cardiovascular risk factors that predispose to the development of HF, but also on treatment in a stable period of their disease or during the initial symptoms of decompensation. The authors present a review article that states the main assumptions of this comprehensive healthcare system and the special role of primary care physicians in the treatment and management of patients with HF. Furthermore, they demonstrate the most up-to date evidence-based data on primary, secondary, and tertiary prevention in HF.