Perspektywa lekarza vs perspektywa opiekuna i pacjenta z chorobą Alzheimera

Wstęp

Choroba Alzheimera jest najczęstszą chorobą zwyrodnieniową mózgu i najczęstszą przyczyną otępienia. Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization – WHO) ocenia, że liczba osób z chorobą Alzheimera w 2030 r. wyniesie 75,6 mln, a do 2050 r. wzrośnie do 135 mln [1, 2]. Szacuje się, że w Polsce żyje około pół miliona osób z otępieniem [3]. W związku z rosnącą liczbą chorych ich problemy stanowią coraz większe wyzwanie dla opieki zdrowotnej, w dużym stopniu także dla lekarzy rodzinnych. Nowe czasy niosą ze sobą nowe wyzwania zarówno dla osób zajmujących się profesjonalną opieką nad chorymi z otępieniem, jak i dla samych pacjentów i ich opiekunów. Skłania to do przedstawienia aktualnego komentarza dotyczącego diagnostyki, terapii i monitorowania stanu klinicznego osoby z otępieniem alzheimerowskim.

Perspektywa lekarza

Aspekt diagnostyczny

Lekarz rodzinny pełni bardzo ważną funkcję na każdym etapie prowadzenia pacjenta z chorobą Alzheimera (ChA), gdyż to właśnie do poradni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) najczęściej zgłaszają się po poradę osoby z zaburzeniami pamięci [4, 5]. Obiektywizacji zgłaszanych skarg służy diagnostyka przesiewowa w kierunku otępienia. Warto pamiętać, że zgodnie z obecnymi rekomendacjami powinni być nią objęci nie tylko pacjenci zgłaszający problemy z pamięcią bez względu na wiek, lecz wszystkie osoby po 65. roku życia, pacjenci ze schorzeniami sercowo-naczyniowymi (stanowiącymi czynniki ryzyka otępienia) oraz osoby z wywiadem rodzinnym obciążonym otępieniem [6–8]. Warunkiem koniecznym jest znajomość odpowiedniego narzędzia, zasad posługiwania się nim i umiejętność interpretacji wyników. Główną przeszkodą w prowadzeniu tego typu diagnostyki w POZ jest natomiast jej czasochłonność [9]. Najszerzej znane wśród lekarzy rodzinnych przesiewowe testy funkcji poznawczych to Krótka skala oceny stanu psychicznego (Mini Mental State Examination – MMSE) oraz Test rysowania zegara (Clock Drawing Test – CDT) [9]. Warto jednak zwrócić uwagę także na inne możliwości diagnostyki przesiewowej, które mogą zostać wykorzystane w warunkach deficytu czasowego (np. General Practitioner Assessment of Cognition – GPCOG, Mini-Cog czy Memory Impairment Screen – MIS) albo u pacjenta z podejrzeniem bardzo wczes­nych objawów ChA (skala Mini-ACE). Pandemia ograniczyła kontakt lekarza z pacjentem, co znacznie utrudnia prowadzenie diagnostyki przesiewowej zaburzeń pamięci, a wykonanie testów screeningowych...


View full text...