Pierwotna profilaktyka udaru mózgu

Udar mózgu jest trzecią co do częstości przyczyną zgonu oraz najczęstszą przyczyną niesprawności u ludzi powyżej 40. roku życia. Rocznie na świecie z powodu udaru mózgu umiera 4,6 mln ludzi, w tym 3,2 mln w krajach rozwijających się i 1,2 mln w krajach wysoko uprzemysłowionych.





Jak wynika z badań WHO, istnieją duże różnice w poziomie zapadalności na udary mózgu w poszczególnych krajach świata. W Europie i USA współczynniki zapadalności mieszczą się w granicach 110–290/100 tys. ludności. Poziom umieralności z powodu udaru mózgu w różnych krajach świata jest jeszcze bardziej zróżnicowany niż poziom zapadalności. Wskaźniki umieralności wahają się od 38/100 tys. kobiet (Szwajcaria) do 249/100 tys. (Bułgaria) i od 21 do 156/100 tys. mężczyzn. Z długofalowej obserwacji wynika, że w krajach uprzemysłowionych zarówno współczynniki zapadalności, jak i umieralności z powodu udaru mózgu w ciągu ostatnich 40 lat uległy znacznemu obniżeniu. Tendencji tych nie obserwowano w większości krajów Europy Wschodniej.

Zapadalność na udary mózgu w Polsce kształtuje się na średnim europejskim poziomie (ok. 170/100 tys. ludności/rok), natomiast umieralność należy do jednej z najwyższych (80/100 tys. ludności/rok) i nie wykazuje tendencji spadkowej. Mimo że w ostatnich dziesięcioleciach dzięki intensywnemu leczeniu chorych ze świeżym udarem na oddziałach udarowych uzyskano znaczne zmniejszenie wczesnej śmiertelności, zasadniczą rolę w obniżeniu umieralności odegrała jednak skuteczna profilaktyka. Modyfikacja czynników ryzyka choroby nie tylko wpływa na obniżenie zapadalności ale również ma zasadniczy wpływ na przebieg choroby. Pamiętać należy, że nie tylko pierwszy udar jest celem profilaktyki. Po przebytym udarze niedokrwiennym nawroty choroby występują w ciągu roku u 6–12 proc. chorych, a w ciągu 5 lat u 40–50 proc., ponadto w ciągu 2 lat od udaru 15 proc. chorych doznaje zawału serca i 15 proc. umiera z przyczyn naczyniowych.

W końcu 2000 r. grupa zajmująca się udarem w ramach Amerykańskiego Towarzystwa Chorób Serca (American Heart Association) przygotowała opinię na temat możliwości zapobiegania udarowi mózgu. Stanowisko to zostało opublikowane w najbardziej renomowanych pismach zajmujących się chorobami krążenia i udarem – Circulation (2001; 103: 163-82) i Stroke (2001; 32: 280-99), a jego podsumowanie zawarte zostało w tab. 1. Podobne...


View full text...