Początkowa terapia płynowa cukrzycowej kwasicy ketonowej u dzieci – porównanie nawodnienia hypertonicznym i izotonicznym roztworem soli fizjologicznej

Wstęp. Wybór optymalnej metody terapii płynowej cukrzycowej kwasicy ketonowej (DKA) u dzieci pozostaje kwestią dyskusyjną, szczególnie w związku z ryzykiem obrzęku mózgu, najważniejszego powikłania. Hypertoniczny roztwór soli fizjologicznej jest używany w leczeniu obrzęku mózgu oraz był używany w leczeniu wstrząsu u dzieci. Cel badania. Porównanie wpływu leczenia 3% i 0,9% roztworem soli fizjologicznej na stan kliniczny oraz  zmiany stężenia sodu, mleczanu i ph krwi, czasu korekty hiperglikemii oraz leczenia kwasicy i występowania obrzęku mózgu u dzieci. Metody. Przeprowadzono randomizowane badanie prospektywne, typu open-label, w grupie 40 dzieci z umiarkowaną do ciężkiej cukrzycową kwasicą ketonową. Dzieci losowano do grupy otrzymującej jako początkową terapię płynową 3% lub 0,9% roztwór soli fizjologicznej. Wyniki. Pomiędzy obiema grupami nie było istotnych różnic w stanie klinicznym, czasie korekty hiperglikemii oraz czasie wyrównania kwasicy. W grupie pacjentów, którzy otrzymali 3% roztwór soli stwierdzono większy wzrost stężenia sodu oraz chloru w porównaniu z grupą, która otrzymywała 0,9% roztwór soli. Obserwowano przejściowe pogorszenie pH po rozpoczęciu terapii płynowej w obu grupach, co jednak nie było związane z pogorszeniem stanu klinicznego. Częstość występowania obrzęku mózgu była podobna w obu grupach. Wnioski. Zarówno 0,9% jak i 3% roztwór soli fizjologicznej są równie efektywne w początkowej terapii płynowej u dzieci z DKA, wpływają na poprawę stanu układu krążenia, poprawę kwasicy i korektę hiperglikemii. Użycie 3% NaCl nie chroni jednak przed rozwojem obrzęku mózgu i może potencjalnie powodować hipernatremię, hiperchloremię oraz hiperchloremiczną kwasicę metaboliczną. 

Introduction. The optimal fluid therapy in children with DKA is a matter of debate, especially if we take into account its association with cerebral edema, the most important complication. Hypertonic Saline Solution is used in the treatment of cerebral edema, and also has been used for volume resuscitation in children with shock. Aim of study. To compare the effects of 3% saline and 0.9% saline solutions on changes in vital parameters, sodium and chloride levels, lactate and pH; time needed for the correction of hyperglycemia; time needed for the control of ketoacidosis and incidence of cerebral edema. Methods. Open-label prospective RCT in which 40 children with moderate to severe DKA were randomized to receive either 3% saline or 0.9% saline as initial fluid therapy. Results. There was no significant difference between the two groups in the clinical vital parameters, time for the correction of hyperglycemia and the resolution of acidosis. Patients in the 3% saline group had a higher increase in sodium and chloride from baseline compared to the 0.9% saline group. The acidemia was noted to worsen in both groups after the initiation of fluid therapy, which was not associated with clinical deterioration. The frequency of cerebral edema was similar in both groups. Conclusions. Both 0.9% saline and 3% saline were equally effective as initial fluid in children with DKA with respect to hemodynamic improvement, the resolution of acidosis and the correction of hyperglycemia, but the use of 3% saline solution did not preclude the development of cerebral edema and has the potential to cause hypernatremia, hyperchloremia and hyperchloremic metabolic acidosis.