Pokrzywka – jak diagnozować i leczyć w praktyce lekarza POZ?

Wstęp

Pokrzywka jest częstą przyczyną zgłaszania się pacjentów do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), pogotowia ratunkowego, dermatologów i alergologów. Jest to złożona etiologicznie i patogenetycznie choroba skóry charakteryzująca się spontanicznym powstawaniem bąbli pokrzywkowych i/lub obrzęku naczynioruchowego. Wyróżniamy kilka odmian pokrzywki, jednak ich wspólną cechą jest nagłe pojawienie się bąbli, które utrzymują się na skórze przez maksymalnie 24 godziny [1].
Bąble pokrzywkowe to silnie swędzące, różowe lub blade zmiany skórne, często otoczone rumieniem, spowodowane przez powierzchowny obrzęk skóry właściwej. Zmiany wykazują duże zróżnicowanie, mogą mieć średnicę od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów, a ich liczba może się wahać od kilku do setek [1, 2]. W części przypadków pojedyncze zmiany mogą się zlewać, zajmując duże powierzchnie skóry pacjentów. W ok. 40% przypadków wysiewowi bąbli pokrzywkowych towarzyszy obrzęk naczynioruchowy. Obrzęk ten występuje głębiej w skórze właściwej oraz w tkance podskórnej, najczęściej lokalizując się w obrębie warg i powiek. Może także zajmować błonę śluzową jamy ustnej, a w niektórych przypadkach błonę śluzową krtani lub przewodu pokarmowego, stanowiąc zagrożenie życia dla pacjentów. Obrzęk naczynioruchowy różni się klinicznie od bąbli pokrzywkowych, zajmuje zazwyczaj większe, dobrze odgraniczone obszary o niezmienionym lub lekko różowym zabarwieniu. Ponadto cechuje go ból lub uczucie rozpierania i może utrzymywać się na skórze 2–3 dni [1–4].

Klasyfikacja

W zależności od czasu trwania choroby wyróżniamy pokrzywkę ostrą i przewlekłą [5].
Pokrzywka ostra jest częstym schorzeniem, którego doświadcza w ciągu życia aż 25% populacji. Charakteryzuje się występowaniem nawracających bąbli pokrzywkowych i/lub obrzęku naczynioruchowego przez okres do 6 tygodni. Stan ten może występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. U części chorych pokrzywka ma charakter łagodny, samoograniczający się, natomiast w ciężkich przypadkach może być pierwszym objawem wstrząsu anafilaktycznego i stanowić zagrożenie życia. Pokrzywka ostra jest najczęściej wywoływana przez alergeny, do których należą m.in.: leki, pyłki traw, pokarmy, jad owadów błonkoskrzydłych, a także przez czynniki infekcyjne [2, 4–6].
Pokrzywkę przewlekłą cechują zmiany o charakterze ciągłym lub nawracającym przez okres co najmniej 6 tygodni. Występuje ona znacznie rzadziej i dotyka ok. 1% populacji. Zgodnie...


View full text...