Polowanie na geny. Rozmowa z prof. Krzysztofem Selmajem, kierownikiem Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, wiceprezesem Europejskiej Federacji Towarzystw Neurologicznych (EFNS)

– Jaka jest przyczyna występowania SM?


– Coraz więcej wiemy o mechanizmach doprowadzających do choroby, ale jej pierwotna przyczyna nadal nie jest znana. Na pewno związana jest ona z zaburzeniami immunologicznymi.





– Główną hipotezą jest przyczyna autoimmunologiczna?



– To, że własny układ immunologiczny atakuje mielinę i być może aksony własnego układu nerwowego nie ulega wątpliwości. Podobnie jak w wypadku innych chorób autoimmunologicznych, np. reumatoidalnego zapalenia stawów, zapalenia tarczycy czy zapalenia jelit, gdzie układ immunologiczny atakuje inne elementy własnych tkanek. Naukowcy podejrzewają występowanie tzw. biologicznej mimikry. Uważają, że jakiś czynnik, który jest bardzo podobny do własnej tkanki, oszukuje układ immunologiczny. Jak wiadomo, układ ten pełni dwie funkcje: atakuje obce czynniki, które wniknęły do organizmu, a jednocześnie jest tolerancyjny w stosunku do własnych komórek i tkanek. W wypadku choroby autoimmunologicznej, limfocyty tracą tę tolerancję i atakują elementy własnego organizmu.




– Które z ostatnich odkryć prowadzących do zidentyfikowania przyczyn choroby jest, Pańskim zdaniem, najważniejsze?



– Komórki autoreaktywne, tzn. limfocyty, które atakują własną tkankę, występują u każdego człowieka. Zdrowi mają ich jednak niewiele, bo działa u nich mechanizm kontrolujący i ograniczający ich powstawanie i przeżywalność. W wypadku stwardnienia rozsianego i innych chorób autoimmunologicznych, chorym brakuje właśnie komórek regulacyjnych. Ostatnio nasza wiedza o komórkach regulacyjnych znacznie się powiększyła. Znamy już kilka ich rodzajów. Okazało się, iż w warunkach zdrowia jest to bardzo efektywny system kontroli immunologicznej.



– Do czego może nas zaprowadzić ta wiedza?



– Do aktywowania, gdy trzeba, większej liczby komórek regulacyjnych, które nie pozwolą na rozwój komórek autoreaktywnych wywołujących chorobę. Może właśnie ta droga zaprowadzi nas do opracowania kolejnego skutecznego leku?




– Jakie już teraz są skuteczne środki?



– Na świecie są zarejestrowane trzy leki na SM. Są to: interferon beta, glatiramer (Copaxone) i mitoxantron (Mitoxantrone). W obrębie samego...


View full text...